Shkruan: Timoni.al
Në momentin që një drejtues i ri merr postin e Drejtorit të Policisë së Shtetit, shoqëria dhe qytetarët kanë pritshmëri të mëdha. Në një vend si Shqipëria, ku sfidat e sigurisë janë të ndërlidhura ngushtë me krimin e organizuar, korrupsionin dhe ndikimin politik, emërimi i një drejtori të ri në krye të policisë krijon shpresën për ndryshime rrënjësore dhe reforma të thella. Megjithatë, pavarësisht entuziazmit fillestar, shpejt bëhet e qartë se pastrimi i policisë nga elementët e inkriminuar është një proces shumë më i vështirë dhe i ndërlikuar se ç’mund të duket.
1. Lidhjet e fuqishme të krimit të organizuar me politikën dhe policinë
Një nga pengesat kryesore që drejtori i ri i policisë has në përpjekjet për të pastruar radhët e policisë është prania e lidhjeve të thella mes krimit të organizuar, politikës dhe disa oficerëve të lartë. Këto lidhje janë të rrënjosura për dekada dhe kanë krijuar një rrjet të sofistikuar mbrojtjeje për individët që janë të përfshirë në aktivitete kriminale. Në shumë raste, drejtues të lartë të policisë kanë mbrojtur ose kanë bashkëpunuar me grupe kriminale në këmbim të favoreve politike, financiare, ose edhe kërcënimeve. Ky rrjet ndikimi është aq i gjerë dhe i fuqishëm saqë drejtori i ri përballet me presion të jashtëzakonshëm për të mos ndërmarrë hapa të ashpra ndaj oficerëve të përfshirë.
Pastrimi i policisë kërkon vullnet të fortë politik dhe mbështetje nga nivelet më të larta të qeverisë. Në mungesë të kësaj mbështetjeje, drejtori i policisë mund të ndihet i izoluar dhe i pafuqishëm për të ndjekur një strategji të qartë për largimin e personave të inkriminuar. Madje, ka raste kur tentativat për të larguar individët e tillë janë sabotuar nga ndërhyrjet politike, duke krijuar një konflikt midis strukturave të brendshme të policisë dhe drejtuesve të saj.
2. Mungesa e mbështetjes ligjore dhe institucionale
Një tjetër sfidë e rëndësishme është mungesa e mbështetjes ligjore dhe institucionale për të pastruar policinë nga oficerët e korruptuar apo të përfshirë në aktivitete të paligjshme. Drejtori i ri përballet me një sistem gjyqësor që shpeshherë është vetë i korruptuar ose i kapur nga interesa të fuqishme. Në shumë raste, kur oficerë të policisë ndalohen për shkelje ligjore ose për dyshime mbi përfshirjen në aktivitete kriminale, gjyqësori dështojnë t’i ndjekë ose i lejon ata të kthehen në punë për mungesë provash të mjaftueshme.
Proceset disiplinore dhe ndjekjet penale shpesh përfundojnë në mënyrë të zvarritur dhe pa rezultate konkrete, duke e bërë të vështirë që individët e përfshirë në shkelje të largohen nga radhët e policisë. Kjo krijon një atmosferë mosndëshkimi brenda radhëve të policisë, ku oficerët ndihen të paprekshëm dhe të mbrojtur nga ligji.
3. Kultura e brendshme e policisë dhe mungesa e llogaridhënies
Një problem tjetër është kultura e brendshme e policisë, e cila në shumë raste promovon mbulimin e shkeljeve dhe mbrojtjen e individëve të korruptuar. Shpeshherë, oficerët e policisë ndihen të lidhur me njëri-tjetrin nëpërmjet një kode të heshtur solidariteti, ku denoncimi i kolegëve konsiderohet tradhti. Kjo kulturë e mbyllur e solidaritetit krijon një pengesë të madhe për drejtuesin e ri të policisë, i cili mund të përballet me rezistencë të brendshme për çdo përpjekje për reforma.
Mungesa e një sistemi të qartë dhe transparent të llogaridhënies e përkeqëson këtë situatë. Drejtuesit shpesh promovohen bazuar në lidhjet e tyre politike ose personale dhe jo mbi bazën e meritës. Në këtë kontekst, përpjekjet për të larguar individët e inkriminuar hasin në pengesa të brendshme dhe të jashtme, ku mbrojtja e status quo-së është prioritet për shumë prej atyre që ndodhen në pozita drejtuese.
4. Frika dhe presioni nga grupet kriminale
Një aspekt tjetër i rëndësishëm është frika dhe presioni që ushtrojnë grupet kriminale mbi strukturat e policisë. Këto grupe kriminale janë të organizuara dhe kanë kapacitete të mëdha financiare, të cilat përdorin për të korruptuar ose për të kërcënuar oficerët e policisë. Në shumë raste, oficerët përfundojnë duke bashkëpunuar me kriminelët për shkak të frikës për sigurinë e tyre dhe të familjeve të tyre, ose thjesht për përfitime personale.
Për drejtorin e ri, përballja me këtë lloj presioni është një sfidë serioze. Edhe kur ekziston vullneti për të ndërmarrë masa të ashpra ndaj oficerëve të inkriminuar, frika nga hakmarrja e grupeve kriminale shpesh i ndalon ata të veprojnë me vendosmëri. Ndërhyrja e grupeve kriminale në vendimmarrjen e brendshme të policisë është një tregues i qartë i kompleksitetit të situatës dhe i vështirësive për të realizuar reforma të thella.
5. Sfida të mëdha dhe rrugët përpara
Drejtori i ri i Policisë së Shtetit përballet me një sfidë të shumëfishtë. Ndërsa qytetarët kërkojnë ndryshime dhe reforma, ai përballet me një realitet të zymtë, ku lidhjet politike, mungesa e llogaridhënies, sistemi i dobët ligjor dhe presioni i grupeve kriminale bashkohen për të penguar çdo përpjekje për pastrim të policisë. Për të pasur sukses, drejtori i ri duhet të ketë mbështetje të fuqishme politike, guxim për të përballur presionin e jashtëm dhe të brendshëm, si dhe vullnet për të ndërmarrë reforma që prekin në thelb strukturat e policisë.
Në përfundim, pyetja se pse drejtori i ri i Policisë së Shtetit nuk po arrin të pastrojë policinë nga personat e inkriminuar nuk ka një përgjigje të thjeshtë. Sfida është e ndërlikuar dhe kërkon kohë, burime dhe mbështetje të gjërë institucionale. Megjithatë, vetëm përmes reformave të guximshme dhe veprimit të vendosur mund të shpresojmë për një transformim të vërtetë të Policisë së Shtetit, ku ligji dhe drejtësia të mbizotërojnë mbi korrupsionin dhe krimin e organizuar.