ITALI- Giro d’Italia 2025 fillon në Shqipëri. Fakti që fillimi dhe tre fazat e para të Giro d’Italia do të zhvillohen këtë vit përtej Ngushticës së Otrantos është padyshim një sukses i madh për sa i përket imazhit për qeverinë në Tiranë dhe një hap më tej në aleancën e paparashikueshme që është krijuar vitet e fundit midis kryeministrit shqiptar, socialistit Edi Rama dhe qeverisë italiane të Giorgia Melonit.
Një harmoni që është materializuar në marrëveshje që janë, për të thënë të paktën, kontradiktore: në këmbim të mbështetjes italiane në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Tirana i ka dhënë Italisë hapjen dhe menaxhimin e qendrave të migrantëve në qytetet Gjadër dhe Shëngjin në territorin shqiptar.
Pamjet e bregdetit të Durrësit dhe bregdetit të Vlorës, që do të shfaqen në ekranet televizive italiane pas pak ditësh, në një farë mënyre mbyllin një rreth në lidhje me imazhet dhe historitë e atyre që, 35 vjet më parë, u nisën nga të njëjtat qytete në bregdetin shqiptar me anije të improvizuara për të arritur në Itali. Fotografitë e anijes tregtare Vlora, e mbingarkuar me mijëra refugjatë shqiptarë, që zbarkuan në portin e Barit në gusht të vitit 1991, shënuan fillimin e sezonit të imigracionit në Itali dhe nxorën në pah narrativat alarmuese rreth pushtimit të supozuar të emigrantëve, të cilat kanë vazhduar të dominojnë përfaqësimin politik dhe mediatik të flukseve migratore në Mesdhe.
Shqipëria dhe shqiptarët e Italisë kanë luftuar për t’u çliruar nga kjo imazh. Megjithatë, për shumë vite tani, “Vendi i Shqiponjave” ka qenë shumë i ndryshëm nga ai që u shfaq në televizionin italian në vitet 1990. Qindra mijëra italianë që kanë zgjedhur Shqipërinë si destinacionin e tyre të pushimeve verore vitet e fundit duhet ta dinë mirë këtë. Anijet që dikur kalonin Ngushticën e Otrantos të ngarkuara me emigrantë tani kanë ndryshuar drejtim dhe po lundrojnë në drejtimin e kundërt të mbushura me turistë.
Atraktiviteti turistik i Shqipërisë është bërë pjesë e narrativës së re mediatike që Edi Rama ka arritur të ndërtojë gjatë viteve të fundit dhe e cila ka pasur një mbështetje falë suksesit të ftesës që Kryeministri i drejtoi Giorgia Melonit në verën e vitit 2023, duke e bindur atë të kalonte pushimet verore në Shqipëri së bashku me familjen e saj.
Rëndësia politike e këtij nisjeje të Giro d’Italia në tokën shqiptare bëhet edhe më e qartë nga mbivendosja e datave të garës me ato të zgjedhjeve parlamentare të mbajtura në Shqipëri më 11 maj, ditën kur gara mbërrin në Vlorë. Prania e karvanit rozë bëhet kështu një vend i fuqishëm elektoral në avantazh të plotë të qeverisë, e cila është treguar e aftë të tërheqë vëmendjen e botës sportive dhe politike italiane dhe evropiane ndaj vendit të saj.
Loja politike që po luhet pas shpinës së vrapuesve që do të jenë në start është pra e qartë. Megjithatë, të shohësh fanellën rozë duke vrapuar në rrugët shqiptare sigurisht që ngjall emocione edhe në zemrat e atyre që e shikojnë garën me zhgënjimin e duhur. Mbetet e vërtetë, në fakt, se konsiderata e re që Shqipëria ka fituar në Itali dhe Evropë nuk është vetëm fryt i strategjive politike cinike. Kjo është gjithashtu falë punës së palodhur të një brezi emigrantësh shqiptarë që kanë punuar shumë për tridhjetë vjet, jo vetëm në shumë sektorë të rëndësishëm të tregut italian të punës, por edhe në fushën kulturore. Shoqatat e diasporës shqiptare kanë promovuar ngjarje kulturore dhe binjakëzime në të dy brigjet e Adriatikut, ndërsa italo-shqiptarët e gjeneratës së dytë kanë hapur rrugën e tyre në botën e artit, kulturës dhe argëtimit.
Për shumë familjet shqiptare që kanë vazhduar të shkojnë me pushime në qytetet e tyre të lindjes gjatë viteve, e vetmja gjë që ishte e imagjinueshme deri vonë ishte “xhiro” e mbrëmjes në rrugët qendrore të qyteteve dhe qytezave të vogla që mbushen papritmas në gusht falë kthimit të “shqiptarëve të Italisë”. Fjala shqipe “xhiro” shqiptohet njësoj si fjala italiane “giro” dhe ka të njëjtin kuptim. Duke ecur lart e poshtë për të takuar miq dhe të afërm, duke i treguar njëri-tjetrit lajmet e fundit, duke bërë shaka dhe thashetheme. Në fund të fundit, është një hakmarrje e mirë. Le të gëzohemi për kolegët tanë të punës dhe shokët e shkollës së fëmijëve tanë dhe le ta pranojmë me dëshirë që Giro d’Italia të transformohet për disa ditë në një Xhiro shqiptar./ Il Fatto Quotidiano
