Një gërmim arkeologjik i pazakontë është zbuluar në fshatin Strikçan, Bulqizë, ku specialistët kanë identifikuar varrin e parë monumental të periudhës romake në Shqipëri. Ky varr ka formën e një mausoleumi dhe përmban elemente të veçanta arkitektonike dhe epigrafike që e bëjnë atë të veçantë.
Monumenti ka përmasa rreth 9 m x 6 m dhe përmban një dhomë funerare me lartësi 2.40 m. Një aspekt i rëndësishëm i këtij gërmimi është mbishkrimi bilingual romak, i cili është kushtuar individit të varrosur, Gelliano-s, dhe perëndisë Jupiter. Ky mbishkrim është thelbësor pasi ai përbën të parin e këtij lloji që është zbuluar ndonjëherë në zonën e Dibrës.
Kryeministri Edi Rama ka komentuar mbi rëndësinë e këtij zbulimi, duke theksuar se gjetja është një kontribues i rëndësishëm për historinë e arkeologjisë shqiptare dhe për njohjen e trashëgimisë kulturore të vendit. Ky varr monumental jo vetëm që tregon nivelin e zhvillimit të shoqërisë romake në Shqipëri, por gjithashtu ofron informacione të çmuara mbi zakonet funerale dhe kultin e perëndive në atë periudhë.
Për arkeologët dhe historianët, zbulesa e këtij varri është një mundësi e shkëlqyer për të eksploruar më tej lidhjet historike dhe kulturore mes shqiptarëve dhe Romës. Është një hap i rëndësishëm drejt rimbursimit të identitetit dhe historisë kombëtare, duke i dhënë mundësinë studiuesve të analizojnë më thellë dhe të kuptojnë evolucionin e shoqërisë shqiptare në kontekstin e brahmit romak.
Ky gërmim i rëndësishëm, përveç se zbulon një pjesë të historisë së Shqipërisë, ngre gjithashtu nevojën për mbrojtjen dhe konservimin e këtyre objekteve të çmuara për brezat e ardhshëm. Me investime të mëtejshme dhe përkushtim, Strikçani mund të bëhet një nga pikat kryesore të turizmit arkeologjik në Shqipëri.















