Në katër komunat veriore të Kosovës, Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok, sot mbahen seancat konstituive, ku kryetarët e rinj të zgjedhur nga Lista Serbe do të rikthejnë pushtetin. Këto komuna, të banuara kryesisht nga serbë, drejtoheshin nga kryetarë shqiptarë që nga maji i vitit 2023, pas dorëheqjeve të serbëve nga institucionet, si reagim ndaj politikave të Qeverisë së Kosovës.
Gjatë fushatës parazgjedhore, Lista Serbe pranoi gabimin e largimit nga institucionet dhe ejustifikoi si një përpjekje për të tërhequr vëmendjen e komunitetit ndërkombëtar ndaj “gjendjes së vështirë” të serbëve. Kryetari i Listës, Zllatan Ellek, theksoi se pas marrjes së detyrës, kryetarët do të kërkojnë qasjen në dokumentacionin e plotë dhe do të anulojnë vendimet “jolegjitime” të paraardhësve shqiptarë.
Pas zgjedhjeve të tetorit, Bashkimi Evropian kërkoi që pushteti i ri në veri të Kosovës të punojë në mënyrë konstruktive me institucionet qendrore për të adresuar nevojat e popullatës. Ligji për vetëqeverisjen lokale lejon rishqyrtimin e çdo vendimi që nuk përputhet me Kushtetutën.
Që nga viti 2023, pas marrjes së pushtetit nga kryetarët shqiptarë, flamuri i Kosovës është vendosur në ndërtesat komunale për herë të parë. Komunat e veriut iu bashkuan Asociacionit të Komunave të Kosovës, ndërsa Lista Serbe e akuzoi këtë si “okupim”. Autoritetet shqiptare mbyllën institucione lokale të Serbisë dhe filluan të hapin objekte dhe shërbime të reja, veçanërisht në fushën ekonomike, përkundër rezistencës nga komuniteti serb.
Mitrovica e Veriut, përveç se nënshkroi një memorandum me Mitrovicën e Jugut për ndërtimin e urave mbi lumin Ibër, përjetoi tensione të larta. Në fund të majit 2023, përleshjet midis serbëve dhe KFOR-it rezultuan në lëndimin e mbi 100 personave. Kriza kulmoi me sulmin e armatosur në Banjskë, ku u vra një polic i Kosovës dhe disa sulmues serbë. Beogradi dhe Prishtina akuzojnë njëritjetrin për përfshirje në dhunë.
Që atëherë, dialogu për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë ka qenë i bllokuar, ndërsa BE-ja ka vendosur masa ndëshkuese ndaj Kosovës për shkak të tensioneve. Disa nga këto masa filluan të hiqen gradualisht në maj të këtij viti.
