Me luftën në Ukrainë që hyn në vitin e tretë, partitë e ekstremit të djathtë që sulmojnë qendrat e fuqisë së Evropës dhe Lindjen e Mesme flakërojnë, prandaj bota demokratike ka nevojë urgjente për një udhëheqje të fortë nga G7 këtë javë.
Megjithatë, siç raporton Politico, samiti i G7 në Itali, paraqet ndoshta mbledhjen më të dobët të liderëve ndër vite.
Shumica e të pranishmëve janë të hutuar nga zgjedhjet ose krizat e brendshme, të zhgënjyer nga vitet në detyrë, ose të kapur dëshpërimisht pas pushtetit.
Emmanuel Macron i Francës dhe Rishi Sunak i Britanisë po përballen me fushata zgjedhore të parakohshme, të cilat i kanë thirrur në përpjekjet e fundit për të ndryshuar fatin e tyre të lëkundur.
Olaf Scholz i Gjermanisë “u poshtërua” nga nacionalistët e ekstremit të djathtë në zgjedhjet e Parlamentit Evropian gjatë fundjavës së kaluar dhe së shpejti mund të dorëhiqet.
Justin Trudeau, kryeministër për nëntë vjet në Kanada, ka folur hapur për dorëheqjen nga puna e tij “e çmendur”.
Fumio Kishida i Japonisë po përballet me vlerësimet më të ulëta përpara një gare për lidership këtë vit.
Dhe pastaj është Joe Biden. Djali i presidentit 81-vjeçar të SHBA-së, Hunter, u deklarua fajtor për akuzat për armë zjarri të martën, vetëm dy javë përpara debatit të parë vendimtar të babait të tij me Donald Trump në fushatën presidenciale, të cilin demokrati është në rrezik serioz për ta humbur.
“Me përjashtim të Melonit, udhëheqëses në samitin e G7 janë të gjithë mjaft të dobët,” tha Ivo Daalder, i cili shërbeu si ambasador i SHBA në NATO nën udhëheqjen e Barack Obamës.
“Trudeau ndoshta nuk do të fitojë zgjedhjet e ardhshme. Biden ka një fushatë të vështirë. Scholz është dobësuar. Macron është dobësuar. Sunak është një “i vdekur që ecën” dhe Kishida gjithashtu ka probleme serioze brenda.”
Nga ana tjetër, tifozja italiane e Tolkien, Giorgia Meloni, thjesht vazhdon të fitojë.
Dy vjet pasi erdhi në pushtet si lidere e partisë italiane të ekstremit të djathtë, Meloni nga një zonë e klasës punëtore të Romës rriti pjesën e partisë së saj në zgjedhjet evropiane të së dielës. Tani është gati të luajë një rol vendimtar në formësimin e drejtimit të ardhshëm të politikës së BE-së në Bruksel.
Por Meloni nuk drejton një superfuqi. Për muaj të tërë, nën drejtimin italian, zyrtarët në Evropë dhe SHBA janë përpjekur të kapërcejnë mosmarrëveshjet e tyre dhe të shpallin një plan të G7 në mënyrë që të shfrytëzojnë asetet ruse në ndihmë të Ukrainës.
Por në prag të samitit nuk ka ende asnjë shenjë për një marrëveshje. Në vend të kësaj, zyrtarët evropianë po shprehin zemërim të dukshëm ndaj një propozimi të SHBA-së për të ndarë barrën e financimit, pasi një detyrim i padrejtë i njëanshëm dhe potencialisht i madh për BE-në, e cila ende po lufton për të shmangur pushtimin rus, ka nevojë urgjente për para.
Nëse propozimi i huasë nuk mund të nënshkruhet në Puglia, bisedimet rrezikojnë të zvarriten dhe rrezikshëm t’i afrohen zgjedhjeve në SHBA në nëntor.
Pak zyrtarë evropianë janë të sigurt se nëse Trump fiton, ai do të tregohet një aleat i besueshëm në luftën e Ukrainës kundër Rusisë.
Dhe pavarësisht nga rezultati, një fushatë presidenciale që arrin kulmin e saj me qëllimin e ndryshimit të demokracisë nuk do të jetë një kohë e favorshme për të arritur marrëveshje shumëpalëshe me Amerikën.
Dekani
Në Kanada, Trudeau dikur aspironte të ishte “dekani” i G7. Pavarësisht trazirave në mbarë botën, zyra e Trudeau ende beson se G7 po punon “jashtëzakonisht efektivisht”, me një zyrtar të lartë kanadez që tha: “Unë nuk mendoj se grupi është në prag të shpërbërjes”.
Por me zgjedhjet e ardhshme të Kanadasë në horizont, dielli mund të perëndojë edhe për Trudeau. Ai pritet të humbasë përballë rivalit të tij kryesor, udhëheqësit të zjarrtë konservator, Pierre Poulievre.
“Ne kemi parë në mbarë botën një rritje të forcave populiste, të krahut të djathtë në pothuajse çdo demokraci,” tha Trudeau të hënën në Quebec City në përgjigje të pyetjes së një gazetari për ngritjen e së djathtës në Francë.
“Është shqetësuese të shohësh partitë politike që zgjedhin të instrumentalizojnë zemërimin, frikën, ndarjen, ankthin.”
Në Mbretërinë e Bashkuar, Sunak po përballet me një disfatë historike për Partinë e tij Konservatore pas 14 vitesh në pushtet.
Biden po shkon gjithashtu në Itali mes zgjedhjeve të afërta dhe zgjedhjeve të pafavorshme. Ai duhet të bëjë premtime të mëdha për votuesit për atë që mund të japë një mandat i dytë, pa asnjë garanci se ai do të jetë në gjendje për t’i përmbushur ato.
Por edhe nëse liderët nuk mund të bëjnë një përparim në financat e Ukrainës, samiti është një mundësi për nikoqirin e tyre, të paktën.
Momenti i Melonit
Sipas zyrtarëve italianë, të cilët si të tjerët folën në kushte anonimiteti për të diskutuar çështje të ndjeshme, Meloni do ta përdorë samitin për të çuar përpara interesat e Italisë. Ajo do të marrë pjesë gjithashtu në bisedimet me liderët e BE-së se kush duhet të marrë postet kryesore të bllokut, duke përfshirë riemërimin e mundshëm të Ursula von der Leyen si presidente të Komisionit Evropian. Për të siguruar një mandat të dytë, von der Leyen ka nevojë si për mbështetjen e liderëve të BE-së si Meloni, ashtu edhe për një shumicë në parlamentin e sapozgjedhur.
“Ne dolëm si qeveria më e forcuar, kundër trendit,” tha Meloni për radion RTL të hënën.
“Ndër qeveritë e vendeve kryesore evropiane, ne jemi sigurisht më të fuqishmit. Nuk kam ndërmend ta përdor këtë rezultat për veten time, por të përdor çdo votë për qendrën e djathtë për të arritur rezultate për italianët”.
Suksesi zgjedhor i Melonit do ta ndihmojë atë të mbledhë mbështetje për çështjet e saj të preferuara, tha Giovanni Orsina, një profesor i historisë politike në Universitetin Luiss të Romës.
“Me një G7 të udhëhequr nga Italia dhe që zhvillohet në Itali, Meloni mund të hyjë me gjithë fuqinë e saj politike.”
Megjithëse ndikimi i Romës është i kufizuar në krahasim me lojtarët e mëdhenj të G7 si SHBA-ja, sugjeroi Orsina, Meloni është “padyshim shumë e fortë tani” dhe “nëse është e aftë, ajo mund të përfundojë një sukses të madh ndërkombëtar, duke arritur të vendosë çështjet e rëndësishme për të në agjendë. Jo shumë liderë mund të fitojnë vota pas dy vitesh në pushtet”.
