GAZA- Izraeli po mbështetet në “cloud computing-un” e Microsoft-it për mbikëqyrjen masive të palestinezëve. Kështu ka zbuluar gazeta britanike “The Guardian”në një hetim të përbashkët me revistën “+972” dhe “Israeli Local Call”.
Hetimet filluan në fund të vitit 2021, kur një pasdite, CEO i Microsoft-it, Satya Nadella, u takua me kreun e “Njësisë 8200” të ushtrisë izraelite, e cila ka aftësi të mëdha në sigurinë dhe luftën kibernetike. Zyrtari izraelit kishte një axhendë të qartë, pasi donte të transferonte një sasi të madhe materiali sekret të inteligjencës në cloud-in e kompanisë amerikane.
Takimi u zhvillua në selinë e Microsoft -it pranë Seattle-it. Komandanti i “Njësisë 8200”, Yossi Sariel, siguroi mbështetjen e Nadellës për një plan që do t’i jepte shërbimit të tij akses në një hapësirë të personalizuar dhe të izoluar brenda platformës Azure të Microsoft-it.
Sistemi palestinez i regjistrimit dhe ruajtjes së thirrjeve
Me kapacitetin praktikisht të pakufizuar të Azure, “Njësia 8200” filloi të ndërtonte një mjet të ri, shumë ndërhyrës, për mbikëqyrjen masive. Është një sistem që regjistron dhe ruan miliona telefonata palestineze çdo ditë nga Gaza dhe Bregu Perëndimor. Sipas raportit hetimor, sistemi i ruajtjes në “cloud”, i cili u vu në punë në vitin 2022, i lejon Izraelit të regjistrojë dhe të ruajë një vëllim të madh bisedash telefonike çdo ditë për periudha të gjata kohore.
Microsoft pretendon se Nadella nuk ishte në dijeni të llojit të të dhënave që agjencia izraelite planifikonte të ruante në Azure. Megjithatë, dokumentet dhe intervistat me 11 burime nga Microsoft dhe agjencitë ushtarake izraelite zbulojnë se Azure është përdorur për të ruajtur arkivin e gjerë të komunikimeve palestineze.
“Një milion thirrje në orë”
Tre burime nga “Njësia 8200” konfirmuan se sistemi i ruajtjes dixhitale është përdorur për të planifikuar sulme ajrore dhe operacione të tjera në Gaza dhe Bregun Perëndimor. Izraeli, i cili kontrollon rrjetin palestinez të telekomunikacionit, ka monitoruar prej kohësh bisedat telefonike në territoret e pushtuara. Por me sistemin e ri, shërbimet ishin në gjendje të dëgjonin pa dallim dhe në masë përmbajtjen e thirrjeve të miliona qytetarëve të zakonshëm.
Menaxhmenti i “Njësisë 8200” iu drejtua Microsoft-it kur kuptoi se serverët e tij ushtarakë nuk ishin të mjaftueshëm për të ruajtur të dhëna për një popullsi të tërë. Një slogan i ri mbizotëroi brenda grupit: “Një milion thirrje në orë”.
Sistemi u instalua në serverët e Microsoft, me shtresa shtesë sigurie të projektuara nga inxhinierët e kompanisë në bashkëpunim me “Njësinë 8200”. Dokumentet tregojnë se shumica e këtyre të dhënave tani ndodhen në qendrat e të dhënave të Microsoft në Holandë dhe Irlandë.
“Cloud computing” i Microsoft është një mjet lufte
Sipas hetimit të përbashkët të publikuar nga The Guardian, zbulimi rreth rolit të Microsoft në program vjen në një kohë kur kompania e teknologjisë po përballet me presion nga punonjësit dhe investitorët për marrëdhëniet e saj me ushtrinë izraelite dhe pjesëmarrjen e saj në luftën në Gaza.
Në maj, një punonjës ndërpreu një fjalim nga Nadella dhe bërtiti: “Pse nuk tregoni se si krimet e luftës së Izraelit mbështeten nga Azure?” Pas zbulimeve, Microsoft vendosi të vazhdojë me një audit të jashtëm, i cili “nuk gjeti prova se Azure ose produktet e saj të inteligjencës artificiale u përdorën për të synuar ose dëmtuar individët”.
Në të njëjtën kohë, megjithatë, burime në “Njësinë 8200” deklaruan se të dhënat nga thirrjet e regjistruara u përdorën për të planifikuar bombardime në Gaza. Një burim tha se kur planifikonte një sulm ndaj një objektivi në një zonë me popullsi të dendur, ekipi do t’i drejtohej cloud-it për të analizuar bisedat nga njerëzit në mjedisin e objektivit.
Përdorimi i sistemit u bë edhe më intensiv pas sulmeve të 7 tetorit nga Hamasi dhe gjatë fushatës ushtarake në Gaza që ka vrarë më shumë se 60,000 njerëz, përfshirë 18,000 fëmijë, sipas burimeve.
Bregu Perëndimor është gjithashtu në qendër të vëmendjes
Sistemi u përdor fillimisht për Bregun Perëndimor, ku jetojnë rreth 3 milionë palestinezë. Burimet thonë se informacioni nga sistemi i ruajtjes dixhitale u përdor për shantazh, burgosje apo edhe për të justifikuar vrasjet e mëvonshme.
“Kur dikush duhet të arrestohet dhe nuk ka arsye të mjaftueshme, ai e gjen justifikimin në cloud nga bisedat”,tha një ish-oficer i njësisë.
Microsoft tha se nuk kishte dijeni për përmbajtjen e të dhënave. Tha se bashkëpunimi i saj me “Njësinë 8200” ishte i kufizuar në forcimin e sigurisë kibernetike.
Mbikëqyrje masive me inteligjencë artificiale
Yossi Sariel, kreu i Njësisë 8200 nga viti 2021 deri në vitin 2024, ishte iniciatori i programit. Pas sulmeve nga palestinezët ndaj izraelitëve në vitin 2015, ai argumentoi se të gjithë palestinezët pa përjashtim duhet të monitoroheshin masivisht.
“Papritmas e gjithë popullsia u bë armiku ynë”, tha një burim që punoi në program. Në atë kohë, u përdor sistemi i “mesazheve të zhurmshme”, i cili analizonte automatikisht mesazhet me tekst dhe tregonte një shkallë rreziku në secilin mesazh, bazuar në fjalë që lidheshin me armët ose dëshirën për vetëvrasje. Sistemi është ende në përdorim.
Në vitin 2021, Sariel i dha përparësi punës me Microsoft për të shfrytëzuar sistemin dixhital për të ruajtur miliona telefonata. Në takimin e tij me Nadellën, Sariel thuhet se nuk përmendi në mënyrë të qartë se këto ishin thirrje të regjistruara , por foli për “të dhëna të ndjeshme”. Por dokumentet tregojnë se inxhinierët e Microsoft e dinin se skedarët audio do të ruheshin.
11,500 terabajt të dhëna ushtarake
Dokumentet tregojnë se që nga korriku i vitit 2025, 11,500 terabajt të dhëna ushtarake izraelite ishin ruajtur në Azure në Holandë. Kjo është ekuivalente me rreth 200 milionë orë audio. Disa nga informacionet mund t’u përkasin edhe agjencive të tjera.
Microsoft thuhet se e dinte që”Njësia 8200″ donte të transferonte deri në 70 përqind të të dhënave të saj, duke përfshirë të dhëna “tepër sekret”, në Azure. Sariel, përpara se të takohej me Nadellën, kishte shkruar një libër mbi inteligjencën artificiale në të cilin propozonte transferimin e të gjitha të dhënave të inteligjencës në “cloud”. Një zyrtar i lartë tha se Sariel “mburrej” për marrëdhënien e tij me Nadel;ën. Microsoft e mohon këtë.
Sistemi dështoi në sulmin e Hamasit më 7 tetor.
Pavarësisht superioritetit të tij teknologjik, përdorimi i programit të ruajtjes dixhitale nuk i parandaloi sulmet e 7 tetorit. Sariel dha dorëheqjen vitin e kaluar, duke marrë përgjegjësinë për dështimin e “Njësisë 8200”.
Por, pohon raporti, sistemi vazhdon të përdoret gjerësisht në luftë, ashtu si edhe mjetet e tjera të inteligjencës artificiale për përzgjedhjen e objektivave. Burimet thanë se interesi për sistemin po rritet ndërsa Izraeli duket se po përgatitet për një kontroll afatgjatë të Gazës.
