Kur kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu miratoi sulmin ajror në konsullatën iraniane në Damask, ai e dinte se çfarë po bënte. Megjithëse çdo sulm ndaj një misioni diplomatik është një shkelje e qartë e Konventës së Vjenës mbi Marrëdhëniet Diplomatike të vitit 1961, udhëheqësi izraelit vazhdoi, duke shpresuar të largonte vëmendjen nga dështimet e tij në luftën izraelite në Gaza.
Meqë Izraeli kishte kryer më parë një seri atentatesh kundër zyrtarëve dhe shkencëtarëve iranianë, ky akt ishte i vështirë për t’u mohuar. Asnjë fuqi tjetër në rajon nuk mund të bënte një shkelje kaq të pacipë të ligjit ndërkombëtar në lidhje me shenjtërinë e misioneve diplomatike. Pas sulmeve të tjera izraelite ndaj objektivave iraniane në Siri, ky ishte një akt provokues që synonte vendosjen e hegjemonisë ushtarake në rajon.
Nga ana e tyre, iranianët u kapën në hall. Përgjigja ndërkombëtare ndaj kundërshtimit të pacipë izraelite ndaj ligjit ndërkombëtar ishte e heshtur, veçanërisht në Perëndim, dhe Teherani nuk mund të toleronte më provokimet izraelite. Irani gjithashtu ka konsideratat e veta për parandalimin ushtarak në rajon. Rezultati ishte një sulm nga territori iranian, i cili dërgoi një mesazh të qartë për Izraelin dhe aleatët e tij. Ai demonstroi aftësitë iraniane, por gjithashtu siguroi hapësirë për de-përshkallëzimin. Ministri i Jashtëm iranian Hossein Amirabdollahian e përshkroi sulmin si “të kufizuar” dhe tha se Teherani kishte paralajmëruar Shtetet e Bashkuara përpara nisjes së tij.
Falë një dislokimi të forcave amerikane në rajon dhe aftësive të mbrojtjes ajrore të Izraelit, pothuajse të gjithë dronët dhe raketat e lëshuara nga Irani u kapën. Kjo shfaqje e fuqisë ushtarake nga Izraeli dhe Irani e ka lënë pjesën tjetër të botës arabe të tmerruar nga ajo që një luftë tjetër rajonale mund t’i bëjë një rajoni tashmë të shkatërruar. Dhe nëse do të ndodhë, nuk do të ketë vetëm pasoja rajonale, por globale. Çdo konflikt rajonal iranio-izraelit do të tërheqë vendet e Gjirit, por edhe SHBA-në, Rusinë dhe Kinën, duke krijuar një konfrontim global potencialisht shpërthyes.
Ndërsa Izraeli dhe Irani po vendosin këtë “ekuilibër të ri terrori”, komuniteti ndërkombëtar duhet të veprojë. Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara duhet të miratojë një rezolutë të fortë detyruese që vendos një armëpushim të plotë në rajon që përfshin territoret e pushtuara palestineze, Izraelin, Iranin dhe të gjitha vendet fqinje të përfshira, si dhe aktorët joshtetërorë. E rëndësishmja, kjo rezolutë duhet të pranojë se në thelb të pjesës më të madhe të destabilitetit në rajon është çështja e pazgjidhur palestineze.
Prandaj, ajo duhet të bëjë thirrje për t’i dhënë fund pushtimit gjenocidal të Gazës nga Izraeli dhe shkëmbimit të robërve. Ajo duhet të sigurojë një udhërrëfyes të qartë për shtetësinë palestineze dhe fundin e kontrollit ushtarak izraelit të të gjitha territoreve arabe të pushtuara në vitin 1967. Ajo duhet të krijojë një forcë paqeruajtëse ndërkombëtare që do të sigurojë pajtueshmërinë nga të gjitha palët, veçanërisht në Gaza, por edhe në Bregun Perëndimor. ku dhuna e kolonëve ka arritur nivele të paprecedentë.
Një deklaratë e qartë në mbështetje të së drejtës palestineze për vetëvendosje dhe një udhërrëfyes për realizimin e saj është parësore tani. Tashmë shumica e vendeve evropiane kanë treguar planet e tyre për t’u bashkuar me listën e 139 shteteve që kanë njohur shtetin e Palestinës. Kjo rezolutë nuk duhet të përsërisë gabimet e OKB 2728 të miratuar më 25 mars, të cilat SHBA u përpoqën ta minonin menjëherë duke pretenduar se ishte “jodetyruese”. Rezoluta ishte e detyrueshme, por i mungonin “dhëmbët” apo masat e qarta që duheshin ndërmarrë në rast shkeljeje. Kjo është arsyeja pse Izraeli e injoroi atë.
Prandaj, një rezolutë e re do të kërkojë përdorimin e Kapitullit VII të Kartës së OKB-së. Neni 41 i këtij kapitulli thotë: “Këshilli i Sigurimit mund të vendosë se cilat masa që nuk përfshijnë përdorimin e forcës së armatosur do të përdoren për të zbatuar vendimet e tij dhe mund t’u kërkojë anëtarëve të Kombeve të Bashkuara të zbatojnë masa të tilla. Këto mund të përfshijnë ndërprerjen e plotë ose të pjesshme të marrëdhënieve ekonomike dhe të mjeteve të komunikimit hekurudhor, detar, ajror, postar, telegrafik, radio dhe të tjera, si dhe ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike.
Mundësia e vendosjes së sanksioneve thumbuese dhe bojkotit diplomatik ndaj atyre që nuk respektojnë dispozitat e saj duhet të bëhet e qartë në rezolutë. Duhet të përmenden gjithashtu dispozitat e tjera në Kapitullin VII, të cilat përfshijnë përdorimin e forcës ushtarake për të siguruar ruajtjen e paqes ndërkombëtare. Për dekada, Izraeli është larguar nga kryerja e shkeljeve skandaloze të ligjit ndërkombëtar, sepse nuk është përballur me pasoja. Tani Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka deklaruar se veprimet izraelite në Gaza “me siguri” përbëjnë gjenocid në Gaza. Izraeli nuk do ta ndalë agresionin e tij në Gaza apo gjetkë në rajon nëse nuk përballet me një kërcënim të besueshëm të sanksioneve. Irani, nga ana e tij, tashmë përballet me presionin e sanksioneve nga Perëndimi, por nëse Kina dhe fuqitë e tjera joperëndimore do t’i bashkoheshin masave të tilla, ai do të mendohej dy herë përpara se të shkelte rezolutën.
Me Iranin që tregon qartë se është i gatshëm të de-përshkallëzohet pas sulmit, tani ekziston një dritare e vogël mundësie për veprim. SHBA dhe vende të tjera kanë ardhur në shpëtimin e Izraelit dhe kjo do të thotë se ai do të duhet të paguajë aleatët e tij duke respektuar armëpushimin. Nëse bota nuk dëshiron të merret me katastrofën ekonomike dhe humanitare të një lufte mbarë-rajonale në Lindjen e Mesme, ajo duhet të lëvizë shpejt dhe të vendosë themelet për një paqe gjithëpërfshirëse të qëndrueshme në rajon. Çelësi për këtë është zgjidhja e çështjes palestineze një herë e përgjithmonë.
