Muajin e ardhshëm, Britania e Madhe pritet të japë lejen për ndërtimin e një mega-ambasade kineze me vlerë 750 milionë paund në Royal Mint, Londër. Ky projekt, që do të jetë një nga ambasadat më të mëdha në botë, është shoqëruar nga akuzat për spiunazh dhe shqetësime për sigurinë kombëtare, duke nxitur debatesh në Westminster mbi statusin e Kinës si “shtet armiqësor”.
Sipas një hetimi të The Sunday Times, Kina ka rritur vazhdimisht praninë e saj diplomatike në Mbretërinë e Bashkuar, duke shtuar zyrtarë çdo dy muaj dhe duke blerë prona që shpesh nuk janë të regjistruara si rezidenca diplomatike. Kjo situatë është kritikuar si “pushtim spiunësh” dhe ka shqetësuar ekspertët në fushën e sigurisë.
Ambasada do të ndërtohet në një kompleks 5.5 hektarësh, i blerë nga Kina për 255 milionë paund në vitin 2018. Plani përfshin shembjen e ndërtesave aktuale ku jetojnë rreth 100 familje. Kur të përfundojë, ambasada do të ketë një sipërfaqe prej 65,000 m², duke u bërë e madhja në Evropë, e cila do të përfshijë një qendër kulturore dhe akomodim për mbi 200 punonjës. Disa pjesë të projektit janë mbuluar me dokumentacion për përdorimin e tyre, duke ngjallur më shumë pyetje.
Pozita e ambasadës është e rëndësishme, pasi ndodhet afër dy distrikteve financiare të Londrës, duke u lidhur me kabllot e fibrave optike që mbajnë informacion të ndjeshëm. SHBA kishte paralajmëruar Downing Street vitin e kaluar për rrezikun e ndërtimit të saj, duke e konsideruar si një potencial “qendër spiunazhi”.
Nga 94 diplomatë në vitin 2010, numri i punonjësve kinezë në Britani ka arritur në 142, me shumë prej tyre që dyshohen se kanë dy rol – diplomatik dhe inteligjence. Analiza zbulon se Kina zotëron 50 prona në Londër, shumica prej të cilave nuk janë të regjistruar si rezidenca diplomatike, me vlera që arrijnë në rreth 100 milionë paund.
Megjithëse projekti u refuzua nga Këshilli i Tower Hamlets në 2022, ai u rishtroi nën qeverinë e re të Laburistëve. MI5 dhe MI6 e miratuan me kushtet e “masave mbrojtëse”. Zyrtarët kinezë e konsiderojnë projektin në përputhje me ligjet diplomatike dhe e quajnë kritikën për spiunazh si “absurde”. Ekspertët paralajmërojnë se ky zgjerim ka pasoja të mëdha për politikën, bizneset dhe disidentët e jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar.
