BRAZIL- Vitin e kaluar, zonat tropikale humbën 67 milionë hektarë pyje, një sipërfaqe sa madhësia e Panamasë. Kjo është zona më e madhe që nga viti 2002 kur Observatori Global Forest Watch, i cili është pjesë e Institutit të Burimeve Botërore (WRI) në Universitetin e Merilendit, filloi të mbledhë të dhëna.
Elizabeth Goldman, bashkëdrejtoreshë e observatorit tha se në vitin 2024, pati një rritje prej 80% në humbjen e pyjeve tropikale krahasuar me vitin 2023. Për herë të parë, zjarret ishin përgjegjëse për pothuajse gjysmën e humbjeve, përpara bujqësisë. Për shkak të shkatërrimit të pyjeve tropikale, 3.1 miliardë ton dioksid karboni u liruan në atmosferë, një sasi pak më e madhe se emetimet që lidhen me prodhimin e energjisë në Indi.
“Kjo shkallë e shkatërrimit të pyjeve është krejtësisht e pashembullt në më shumë se 20 vjet mbledhje të të dhënave”, shtoi Goldman. “Ky është një alarm i kuq global.”
Raporti përqendrohet në pyjet tropikale më të kërcënuara, të cilat janë veçanërisht të rëndësishme për biodiversitetin dhe aftësinë e tyre për të thithur dioksidin e karbonit nga atmosfera. Autorët e raportit theksojnë se zjarret, të cilat shkatërruan pothuajse gjysmën e sipërfaqes së pyjeve tropikale të humbura vitin e kaluar, u përkeqësuan nga “kushtet ekstreme”, të cilat i bënë ato “më intensive dhe më të vështira për t’u kontrolluar”.
Viti 2024 ishte viti më i ngrohtë i regjistruar ndonjëherë në nivel global për shkak të ndryshimeve klimatike. Edhe pse shumë zjarre shkaktohen nga shkaqe natyrore, më shpesh ato shkaktohen nga aktiviteti njerëzor, pasi fermerët djegin pyjet e shiut për të zgjeruar të korrat e tyre.
Në Brazil, 28 milionë hektarë pyllë u shkatërruan vitin e kaluar. Dy të tretat u shkatërruan për shkak të zjarreve, shumë prej të cilave u shkaktuan nga fermerët që donin më shumë tokë për të kultivuar sojë ose për të rritur bagëtinë e tyre.
Shkatërrimi në pyllin tropikal të Amazonës në Brazil arriti nivelin më të lartë në vitin 2024 që nga viti 2016. Të dhënat e WRI-së bien ndesh me ato të rrjetit brazilian të monitorimit MapBiomas, të publikuara më 16 maj, i cili tregoi se shpyllëzimi në Amazonë ra ndjeshëm vitin e kaluar. Megjithatë, këto të dhëna nuk përfshinin pasojat e zjarreve.
Bolivia është në vendin e dytë, pasi sipërfaqja e pyjeve tropikale të shkatërruara u trefishua vitin e kaluar. Dhe në këtë rast, shkaku kryesor ishin zjarret e mëdha, shumica e të cilave u nisën për të pastruar zonat me qëllim krijimin e fermave në shkallë industriale.
Situata u përmirësua në Indonezi dhe Malajzi, por u përkeqësua me shpejtësi në Kongo-Brazavil dhe Republikën Demokratike të Kongos. Historikisht, katër aktivitete janë kryesisht përgjegjëse për shkatërrimin e pyjeve tropikale: kultivimi i vajit të palmës dhe sojës, prerja e pemëve dhe blegtoria. Por përmirësimi në disa prej tyre përkon me sfida të reja, të tilla si kultivimi i avokados në Meksikë ose pemëve të kakaos dhe kafesë.
