Prej gati një viti, studentët në Serbi janë angazhuar në protesta masive, duke demonstruar dhe bllokuar universitetet, në ngjarjet më të mëdha të këtij lloji në historinë e vendit, me mbi 300,000 pjesëmarrës në disa raste. Këto protesta kanë nisur si reagim ndaj një tragjedie: shembja e një tendë masive në stacionin e trenit në Novi Sad më 1 nëntor 2024, që shkaktoi vdekjen e 16 personave. Ngjarja nxori në pah korruptivitetin dhe ndjenjën se çështjet e sigurisë dhe shëndetit publik ishin injoruar nga autoritetet.
Studentët po e sfidojnë sundimin autoritar të Presidentit Aleksandar Vuçiç, i cili e përshkruan protestën si një “revolucion me ngjyra” të orkestruar nga jashtë. Kjo pasivizim ndaj korrupsionit dhe nepotizmit që ka mbizotëruar për më shumë se një dekadë drejtohet ndër të tjera ndaj brezit Z, i cili deri më tani ka qenë politikisht i papërfshirë. Megjithatë, protestat kanë sjellë ndryshime në angazhimin qytetar, duke mobilizuar së pari studentët dhe më pas të rinjtë e tjerë.
Pas tragjedisë, organizimi i protestave u bë një procedurë e rregullt, ndësa bllokimi i universiteteve u themelua në idealet e demokracisë së drejtpërdrejtë. Vuçiç kishte reaguar me kërcënime dhe disa lëshime, siç ishte premtimi për kredi të lira për strehim, por studentët kërkojnë një hetim të plotë mbi shembjen e çatisë.
Qeveria, duke u detyruar të përballet me reperkusione, ka shkaktuar akuzat për përdorim brutalisht të dhunës nga policia, ndërsa dhjetëra protestues janë rrahur dhe disa janë arrestuar. Tensionet kanë rritur shqetësimin për lirinë e shprehjes dhe të drejtat e njeriut në vend.
Përballë kësaj situate, studentët po shikojnë drejt politikës tradicionale, duke përgatitur lista zgjedhore që përfshijnë intelektualë dhe aktivistë. Nëse situata e politikës serbe vazhdon ashtu siç është, me vuajtjen e qytetarëve dhe skenarin e tanishëm të partisë në pushtet, studentët shpresojnë të krijojnë një alternativë të re. Megjithatë, ata e dinë se sfidat mbeten të mëdha, në një kontekst ku autoritetet janë të prirura për të ruajtur kontrollin dhe pushtetin. Një tubim tjetër masiv është planifikuar në Novi Sad, për t’u rikthyer te qendra e ngjarjeve të vitit të kaluar.
