Opinion nga Timoni.al
Në çdo shoqëri demokratike, zgjedhjet janë një moment i rëndësishëm ku qytetarët vendosin se kush do t’i përfaqësojë dhe do të marrë vendime për të ardhmen e tyre. Në një demokraci të shëndetshme, procesi elektoral duhet të jetë një garë mes ideve, vizioneve dhe projekteve të qarta për të përmirësuar jetën e qytetarëve. Kandidatët duhet të jenë përfaqësues të vërtetë të komunitetit, të cilët hyjnë në garë me synimin për të sjellë ndryshime pozitive dhe për të adresuar problemet e njerëzve.
Por çfarë ndodh kur një kandidaturë nuk ka të bëjë me shërbimin ndaj qytetarëve, por është pjesë e një skeme të errët politike dhe financiare?-Kur kandidimi nuk është një mision për të përfaqësuar interesat e komunitetit, por një investim për të mbrojtur interesa të fshehta dhe për të krijuar një rrjet ndikimi në prapaskenë? Pikërisht këtë model përfaqëson “kapterri i Bejlerit”, një figurë e ricikluar që është futur në garë jo për të sjellë një ndryshim real, por për të avancuar një axhendë të fshehtë, me mbështetje nga burime financiare të panjohura dhe me një strategji që nuk ka të bëjë me të mirën e qytetarëve.
Nuk ka rëndësi që ky kandidat nuk ka asnjë shans për të fituar. Nuk ka rëndësi që qytetarët e Himarës nuk e mbështesin dhe që kandidatura e tij nuk ka asnjë lidhje me nevojat e vërteta të komunitetit. Për të, kandidimi nuk është një përgjegjësi ndaj qytetarëve, por një mundësi për të siguruar përfitime personale dhe për të shërbyer si një instrument në duart e interesave të huaja. Ai përfaqëson një model të njohur të politikës shqiptare, ku individë pa mbështetje reale përdoren për të krijuar tensione artificiale dhe për të siguruar ndikim në vendimmarrje, jo përmes votës së lirë dhe mbështetjes popullore, por përmes financimeve të errëta dhe lojërave të prapaskenës.
Një nga aspektet më shqetësuese të kësaj kandidature është financimi i saj. Organizimi i një fushate elektorale kërkon burime të mëdha financiare. Duhet para për reklama, për organizimin e takimeve me qytetarët, për mbështetjen logjistike dhe për të ndërtuar një strukturë të fuqishme elektorale. Por kur një kandidat nuk ka asnjë burim të qartë të ardhurash dhe, megjithatë, është në gjendje të financojë një fushatë të madhe, lind një pyetje thelbësore: Nga vijnë këto para dhe cilat janë interesat që fshihen pas tij?
Në këtë rast, burimi i financimeve është një mister që ngre shumë pikëpyetje.
Si mundet një pensionist amerikan, pa të ardhura të deklaruara në Shtetet e Bashkuara dhe i zhvendosur në një zonë bregdetare, të financojë politikën shqiptare?
A janë këto fonde të deklaruara? A janë të pastra apo pjesë e një skeme më të gjerë për të manipuluar procesin zgjedhor?
-Mungesa e transparencës në këtë aspekt është një sinjal alarmi që duhet të ngrejë shqetësime tek qytetarët dhe institucionet përkatëse. Nëse një kandidat nuk ka burime të ligjshme financiare dhe megjithatë është në gjendje të organizojë një fushatë të madhe, atëherë ka shumë gjasa që ai të jetë thjesht një vegël në duart e një rrjeti më të madh që synon të shtrijë ndikimin e tij në politikën shqiptare.
Kjo nuk është hera e parë që shohim një skemë të tillë në Shqipëri. Gjatë viteve, është bërë e qartë se politika shpeshherë nuk funksionon mbi bazën e meritës dhe mbështetjes popullore, por mbi bazën e financimeve dhe ndikimeve të jashtme. Shumë kandidatë nuk garojnë për të fituar votën e qytetarëve, por për të mbrojtur interesa të caktuara. Dhe kur një fushatë nuk ka si qëllim përfaqësimin e vërtetë të njerëzve, por thjesht për të krijuar një fasadë, atëherë demokracia kthehet në një farsë.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm i kësaj kandidature është përkatësia e dyfishtë e tij. Ai është shqiptar, por shitet si grek. Kjo nuk është një çështje thjesht identitare, por një tregues i qartë se ai nuk ka asnjë lloj integriteti dhe është i gatshëm të ndryshojë identitetin sipas rrethanave dhe interesave. Kur një individ përdor përkatësinë e tij kombëtare për të siguruar mbështetje politike dhe financiare nga qarqe të caktuara, atëherë ai nuk është një kandidat i besueshëm, por një aktor i një loje më të madhe që ka si synim të vendosë politika që nuk janë në interes të qytetarëve shqiptarë.
Fushata e tij nuk është asgjë më shumë se një mashtrim. Ajo nuk ka si qëllim të sjellë ndryshime për qytetarët e Himarës dhe Vlorës, por thjesht të krijojë një iluzion, një fasadë ku paraja shpërndahet për kafe dhe raki në kafenetë e Dhërmiut, ndërsa pas perdes zhvillohen pazare për interesa të huaja. Kjo është një strategji e njohur, e përdorur shpesh për të fshehur qëllimet e vërteta të një kandidature dhe për të mashtruar qytetarët që mendojnë se kanë një zgjedhje të lirë.
Zgjedhjet e 11 majit 2025 nuk janë thjesht një proces elektoral. Ato janë një test për qytetarët e Himarës dhe Vlorës, një moment vendimtar për të përcaktuar nëse ata do të lejojnë që politika të vazhdojë të jetë një biznes privat për interesa oligarkike, apo nëse do të kërkojnë transparencë, llogaridhënie dhe përfaqësim të vërtetë. Ky nuk është vetëm një vendim për një kandidat apo një parti politike. Ky është një vendim për të ardhmen e komunitetit, për të ndaluar manipulimet dhe për të kthyer politikën aty ku duhet të jetë – në shërbim të qytetarëve dhe jo të interesave të fshehta.
Në këtë moment kritik, qytetarët kanë në dorë fuqinë për të ndaluar këtë cikël mashtrimesh. Ata duhet të kërkojnë përgjigje për pyetjet që nuk po marrin përgjigje. Ata duhet të pyesin se kush po financon këtë fushatë, cilat janë interesat që fshihen pas saj dhe çfarë do të ndodhë nëse një kandidat i tillë arrin të sigurojë një post politik. Dhe më e rëndësishmja, ata duhet të refuzojnë idenë se vota është një mall për tregti dhe se Himara është një zonë që mund të shitet për interesa të huaja.
Në një kohë kur demokracia po sfidohet nga financimet e errëta dhe manipulimet politike, qytetarët duhet të jenë të ndërgjegjshëm dhe të refuzojnë çdo skemë që kërkon t’i mashtrojë. Vota e tyre më 11 maj është një mundësi për të thënë “Jo” këtij modeli të korruptuar dhe për të kërkuar një politikë që vërtet i shërben interesit publik.
