Ditët e fundit, një fenomen i çuditshëm ka kapluar sistemin e drejtësisë në Shqipëri, ku Gjykata Kushtetuese, Gjykata e Lartë dhe SPAK kanë refuzuar ftesat për të marrë pjesë në komisionin e drejtuar nga deputeti socialist Fatmir Xhafaj. Ky komision, i quajtur “Për Thellimin e Reformave për Mirëqeverisjen, Sundimin e Ligjit, dhe Antikorrupsionin për Shqipërinë 2030 në Bashkimin Evropian”, ka si synim të koordinojë pushtetet kushtetuese dhe të avancojë integrimin e vendit në BE.
Vëzhguesit e kanë shprehur shqetësimin se kjo nismë mund të thellojë kontrollin e qeverisë mbi sistemin e drejtësisë, duke e bërë atë më të varur nga politika. Qëndrimet diplomatike të vendeve perëndimore, të cilat kanë insistuar se reforma në drejtësi nuk duhet të preket, kanë shtuar dyshimet mbi motivet e komisionit. Refuzimet nga ana e institucioneve të drejtësisë kanë theksuar edhe më shumë këtë shqetësim.
Këto vendime ngrejnë pyetje të rëndësishme: Pse institucionet e drejtësisë po e sfidojnë mazhorancën këtë herë, pas një periudhe të gjatë nën presionin e saj? Një hipotezë sugjeron se këto veprime janë në koordinim me ndërkombëtarët për të treguar pavarësinë e drejtësisë. Megjithatë, situata mbetet e paqartë, dhe refuzimet e institucioneve mund të shërbejnë si një sinjal se reforma në drejtësi duhet të jetë jashtë çdo ndikimi politik.
