TIRANË- Komisioni Evropian ka ngritur shqetësime në lidhje me mos marrjen për bazë të rekomandimeve të OSBE. Në raportin e Komisonit Evropian të siguruar nga Dosja.al, vlerësohen gjithashtu disa hapa pozitivë, përfshirë ndryshimet në Kodin Zgjedhor që mundësojnë votimin e diasporës dhe miratimin e ligjit të rishikuar për mbrojtjen e të dhënave.
Po ashtu, evidentohet përfitimi i shoqërisë civile nga ndryshimet në legjislacionin mbi TVSH-në dhe nisja e Platformës së Regjistrimit Elektronik nga KQZ. Megjithatë, raporti thekson se progresi i bërë deri tani mbetet për tu konsoliduar.
“Lidhur me Funksionimin e Institucioneve Demokratike, ndërsa janë ndërmarrë hapa pozitivë, në veçanti ndryshimet në kodin zgjedhor për të futur votimin jashtë vendit dhe një pjesë e re e legjislacionit zbatues mbi Tatimin mbi Vlerën e Shtuar që përfiton shoqërinë civile, progresi mbetet për t’u konsoliduar. Rekomandimet e tjera prioritare të OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venedikut, mangësitë në legjislacionin mbi median në fushatat zgjedhore, mbikëqyrja e kufizuar parlamentare mbi ekzekutivin, polarizimi dhe mungesa e dialogut gjithëpërfshirës dhe ndërpartiak, mbeten për t’u adresuar. Organizatat e shoqërisë civile mbetën përgjithësisht të lira për të vepruar, por sfidat mbeten, duke përfshirë kërkesat e regjistrimit dhe financimin e kufizuar publik.
Sa i përket procesit zgjedhor, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) i Shqipërisë lançoi Platformën e Regjistrimit Elektronik (PRE) në janar 2025, e cila mundëson regjistrimin e qytetarëve shqiptarë që jetojnë jashtë vendit për të ushtruar të drejtën e tyre për të votuar. Në shkurt 2025, Parlamenti miratoi një sërë ndryshimesh teknike në kodin zgjedhor, që synojnë veçanërisht lehtësimin e procesit të votimit për diasporën. Rekomandime të tjera të pazgjidhura të OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venedikut mbeten për t’u adresuar. Legjislacioni mbi median në fushatat zgjedhore duhet të forcohet, duke përfshirë adresimin e dezinformimit dhe sigurimin e mbulimit dhe monitorimit të pavarur të medias gjatë zgjedhjeve, si dhe kufizimin e përdorimit të përmbajtjes së prodhuar nga partitë në lajme. Nevojiten ende veprime më konkrete për të përfunduar kuadrin legjislativ mbi financimin e partive politike dhe financimin e fushatave zgjedhore në përputhje me standardet evropiane, si dhe për të konsoliduar zbatimin e tij.
Polarizimi politik vazhdoi të ndikojë në punën parlamentare. Anëtarët e Parlamentit nga partia kryesore e opozitës ndoqën taktika penguese dhe përçarëse, duke çuar në masa disiplinore kundër disa prej tyre, duke përfshirë masa të përkohshme disiplinore që më pas u ulën pjesërisht nga gjykata administrative. Që nga nëntori, procedurat parlamentare rifilluan gradualisht, por polarizimi ka vazhduar. Komisioni parlamentar për Çështjet Evropiane ishte i vetmi që vazhdoi aktivitetet e tij për të gjithë periudhën, duke mundësuar miratimin e Pozicioneve Negociuese të Shqipërisë për të hapur Grupin 1 dhe Grupin 6.
Parlamenti miratoi në dhjetor 2024 ligjin e rishikuar për mbrojtjen e të dhënave. Mbikëqyrja e ekzekutivit nga Parlamenti mbeti e dobët. Parlamenti vazhdoi të dështonte në emërimin e kryetarëve dhe anëtarëve të disa institucioneve. Nevojitet dialog politik konstruktiv dhe gjithëpërfshirës në Parlament. Parlamenti ende duhet të zbatojë disa nga vendimet e Gjykatës Kushtetuese,” thuhet në raport.
