Gati dy muaj pas ndërprerjes së bashkëpunimit të Iranit me Agjencinë Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA), inspektorët e IAEA-së janë rikthyer në vend, në një kohë kur Teherani përballet me kërcënimin e mundshëm të sanksioneve të reja ndërkombëtare. Iranin e ka shembur inspektimin e IAEA-së në korrik, duke justifikuar këtë hap me bombardimet e SHBA-së dhe Izraelit ndaj objekteve të rëndësishme në qershor.
Rikthimi i inspektorëve është në thelb simbolik dhe përqendrohet në përcaktimin e “modaliteteve praktike” për rikthimin e mbikëqyrjes në disa objekte të shkëputura, disa prej të cilave kanë pësuar dëme nga sulmet. Megjithatë, pa një qasje më të gjerë dhe bashkëpunim më të fortë, rigjallërimi i sanksioneve të OKB-së – të cilat fuqitë evropiane planifikojnë t’i rikthejnë në fund të muajit – duket i pamundur.
Edhe nëse Iranin lejon vizita në disa objekte, zona të ndjeshme si Fordo, Natanz dhe Isfahan do të mbeten të mbyllura për IAEA-n, duke e vështirësuar verifikimin e aktiviteteve bërthamore të Iranit. Situata është komplikuar edhe më shumë nga rezerve prej rreth 400 kilogramësh uraniumi të pasuruar pranë niveleve që mund të përdoren për armë, një çështje që ngjall shqetësime në Perëndim.
Fuqi të Treshes Evropiane – Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania – kanë përcaktuar se lehtësimi i sanksioneve do të varet nga rikthimi i plotë i inspektimeve, raportimi i qartë mbi rezervat e uraniumit, dhe angazhimi për diplomaci me SHBA-në. Megjithatë, Irani ka refuzuar të hyjë në bisedime të drejtpërdrejta me Washingtonin, duke e shprehur këtë qendrim edhe përmes zëraresh të fundit.
Ekspertë si Behnam Taleblu, shprehen skeptikë se evropianët do të kenë sukses në ndalimin e rikthimit të sanksioneve pa një vullnet politik të qartë nga Teherani për ta rifilluar dialogun. Ai e konsideron të pamundur që sanksionet të shtyhen pa një angazhim të fortë në diplomaci dhe një mbikëqyrje të plotë nga IAEA. Mungesa e besimit të Iranit ndaj IAEA-së, për shkak të akuzave për anshmëri politike, e vështirëson situatën edhe më shumë.
