Departamentit Amerikan i Drejtësisë ka publikuar dosjen hetimor për ish-zyrtarin e lartë të FBI-së, Charles McGonigal dhe Edi Ramën, ka rikthyer fuqishëm në qendër të vëmendjes dosjen shqiptare.
Raporti i publikuar këtë javë konfirmon pagesat e marra nga biznesmenë shqiptarë, takimet e tij të fshehta në Tiranë dhe Nju Jork, si edhe kontaktet e drejtpërdrejta me kryeministrin Edi Rama.
McGonigal, ndërkohë që mbante funksionin e shefit të kundërzbulimit të FBI-së në Nju Jork, mori 225 mijë dollarë cash nga një biznesmen shqiptar me lidhje të ngushta me qeverinë. Ai zhvilloi gjithashtu takime me ‘ish-zyrtarë të lartë të qeverisë shqiptare’ dhe pati dy darka private me kryeministrin Rama gjatë vizitave të tij në Shqipëri.
Sipas Departamentit të Drejtësisë, këto veprime ishin pjesë e një skeme më të gjerë korrupsioni dhe ndikimi të paligjshëm, që përfshinte gjithashtu kompani kineze dhe oligarkë rusë. Për Shqipërinë, fakti që emri i kryeministrit përmendet sërish në një raport zyrtar të SHBA-ve, e bën çështjen McGonigal një dosje të hapur politike dhe diplomatike.
Në raport thuhet se McGonigal përdori pozicionin e tij për të krijuar rrugë kontakti dhe përfitimi biznesi në Shqipëri, duke parë reformën në drejtësi si një ‘mundësi të madhe’ për interesa personale pas daljes në pension nga FBI. Ai nuk raportoi udhëtimet, takimet me zyrtarë të huaj dhe as lidhjet me biznesmenët shqiptarë, duke shkelur rregullat e brendshme të FBI-së dhe ligjin federal amerikan.
Në Shqipëri, skandali kishte shpërthyer që në vitin 2023, por publikimi i raportit të ri e ka sjellë sërish në vëmendje, duke hedhur hije mbi marrëdhëniet Rama–Ëashington. Paralelisht, çështja po hetohet nga SPAK, ndërsa vizita e kreut të tij, Altin Dumani, në SHBA lidhet drejtpërdrejt me zhvillimet e fundit.
Pjesë nga dosja e publikuar nga Departamenti i Drejtësisë:
1. Për pagesat dhe marrëdhëniet e fshehta
Charles McGonigal pranoi se kishte marrë 225 mijë dollarë cash nga një shtetas shqiptar, i cili përshkruhet në raport si i lidhur me qeverinë e Shqipërisë. Këto pagesa nuk u raportuan sipas ligjit, dhe ai nuk deklaroi natyrën e vërtetë të marrëdhënies me këtë person. Marrja e parave, ndërkohë që McGonigal mbante funksionin e shefit të kundërzbulimit të FBI-së në Nju Jork, përbënte një shkelje të rëndë të rregullave të brendshme dhe ligjeve federale amerikane.
2. Për takimet me Kryeministrin dhe zyrtarët shqiptarë
Gjatë vitit 2017, McGonigal udhëtoi dy herë në Shqipëri. Në këto vizita, ai zhvilloi takime me Kryeministrin e Shqipërisë, përfshirë një darkë private të organizuar nga një biznesmen shqiptar. Në komunikimet e tij të brendshme, McGonigal i referohet reformës në drejtësi në Shqipëri si një ‘mundësi e madhe’ për angazhim dhe zhvillim biznesi, duke e parë atë në funksion të interesave të tij personale pas daljes nga FBI. Në asnjë rast, ai nuk raportoi këto takime sipas kërkesave ligjore për një zyrtar të lartë të FBI-së.
3. Për ndërmjetësin shqiptar dhe kompaninë kineze
Në dokument përmendet edhe një ish-zyrtar i lartë i qeverisë shqiptare, i cili shërbente si këshilltar jozyrtar i Kryeministrit të Shqipërisë, ndërkohë që ishte i punësuar nga një kompani energjie kineze. Ky person luajti rolin e ndërmjetësit kryesor mes McGonigal dhe autoriteteve në Tiranë. Raporti thekson se ky kombinim i lidhjeve politike dhe interesave të biznesit ndërkombëtar rrit rrezikun e ndikimit të huaj në zyrtarët amerikanë të sigurisë.
4. Për shkeljet e raportimit dhe fshehjen e fakteve
Pas kthimit nga udhëtimet e tij, McGonigal dorëzoi dokumente ku nuk përmendi që kishte qenë në Shqipëri, nuk deklaroi takimet me Kryeministrin dhe zyrtarë të tjerë të lartë, dhe nuk përmendi që shpenzimet e disa prej aktiviteteve ishin mbuluar nga të tretë. Këto veprime përbëjnë një shkelje flagrante të rregullave të FBI-së dhe të ligjit federal, pasi çdo kontakt me përfaqësues të huaj kërkon transparencë dhe raportim të detajuar.
5. Përfundimet e DOJ mbi çështjen shqiptare
Departamenti i Drejtësisë përfundon se McGonigal ka keqpërdorur informacion konfidencial dhe pozicionin e tij publik për interes personal dhe për të avancuar interesat e individëve të lidhur me qeverinë shqiptare. Ky abuzim i autoritetit jo vetëm që dëmtoi integritetin e FBI-së, por ngriti edhe shqetësime serioze mbi ndikimin e huaj dhe korrupsionin që lidhet me marrëdhëniet e tij në Shqipëri.
B. Marrëdhënia e McGonigal me Person B, i cili kishte lidhje me CEFC
Në periudhën e ngjarjeve të përshkruara, Person B ishte konsulent për qeveri dhe biznese të huaja mbi investimet ndërkombëtare dhe, përveç punës së tij për CEFC China, ai shërbente si këshilltar joqeveritar i Kryeministrit të Shqipërisë.
Në prill 2017, McGonigal i kërkoi Person A (i përmendur në aktakuzën e DDC) që ta prezantonte me Person B. Sipas raportit të FBI-së që dokumenton intervistën e Person A në janar 2022, Person A u tha hetuesve se ai ishte prezantuar për herë të parë me McGonigal në pranverën e 2017-ës nga një ish-agjent i FBI-së. Pas këtij prezantimi fillestar, Person A darkoi me McGonigal, gjatë së cilës ky i fundit e pyeti nëse e njihte Person B, pasi emri i tij kishte dalë si bashkëpunëtor i CEFC. Person A u tha hetuesve se McGonigal nuk përmendi ndonjë hetim të FBI-së dhe as mënyrën si kishte dëgjuar për Person B, dhe se nuk dinte nëse FBI po hetonte CEFC. Sipas Person A, gjatë darkës ai e telefonoi Person B në prani të McGonigal, i tha se ishte ‘me FBI-në’, dhe McGonigal e pyeti Person B në telefon nëse do të udhëtonte drejt SHBA-së që të mund ta takonte. Sipas Person A, McGonigal kishte pyetje për Person B në lidhje me CEFC.
Mesazhet e McGonigal tregojnë se takimi mes tij dhe Person B ndodhi në një restorant në Nju Jork më 10 prill 2017. Komunikimet e brendshme të FBI-së tregojnë se atë mëngjes McGonigal kishte kërkuar një përmbledhje mbi Person B nga vartësit e tij, dhe agjenti i çështjes (Case Agent 1) e informoi atë më vonë gjatë ditës. Ky agjent i tha hetuesve se kishte përcjellë se Person B ishte ‘një shqetësim’ për ekipin hetimor, edhe pse në atë kohë ai vetë nuk ishte objekt hetimi, pasi nuk kishte prova që ta lidhnin me aktivitetet kriminale të Patrick Ho. Megjithatë, për shkak të afërsisë së tij me Ho dhe pagesave nga CEFC për të ndihmuar objektivat e saj në Europë, Person B shihej si i implikueshëm. Agjenti tha se ishte i ‘shokuar’ kur McGonigal pyeti nëse takimi me Person B ishte ide e mirë, pasi ai mendonte se kishte dhënë mjaftueshëm informacione për ta kuptuar që një takim i tillë dëmtonte hetimin.
Një agjent mbikëqyrës i tha hetuesve se kishte pasur një bisedë private me McGonigal në zyrën e tij, ku e këshilloi të mos takonte Person B. Por McGonigal i tha se donte t’i fliste Person B për hetimin e FBI-së, sepse mendonte se kjo do të ndihmonte marrëdhëniet dhe mund ta shtynte Person B të jepte informacion. Sipas agjentit mbikëqyrës, McGonigal linte të kuptohej se donte t’i ndante detaje mbi arrestimet që FBI po konsideronte apo, në përgjithësi, se CEFC dhe personat përreth saj ishin ‘njerëz të këqij’ ose ‘në telashe’. Megjithë këshillat për ta shmangur këtë gjë, McGonigal megjithatë u takua me Person B më 10 prill 2017.
Sipas intervistës së FBI-së me Person B më 15 dhjetor 2021, gjatë takimit të tyre në prill 2017, McGonigal i bëri pyetje mbi Ho, CEFC dhe kryetarin e kompanisë CEFC China. Pyetjet ishin diskrete dhe McGonigal nuk i zbuloi shumë rreth punës së tij në FBI. Person B tha se kishte përshtypjen se McGonigal po e vlerësonte si burim të mundshëm konfidencial. Ai nuk i kërkoi ndonjë veprim të drejtpërdrejtë, por Person A i kishte thënë se McGonigal donte të qëndronte pranë tij sepse CEFC ishte e rëndësishme për qeverinë amerikane. Person B tha se kishte kuptuar që SHBA po kryente një vlerësim të rrezikut për CEFC.
Në një intervistë tjetër të vitit 2022, Person B tha se McGonigal i kishte dhënë kartvizitën e tij të FBI-së dhe e kishte pyetur për punën, klientët dhe tema të tjera. Ai i kishte treguar se punonte për CEFC China dhe merrte rreth 50 mijë dollarë në muaj.
Dy ditë pas këtij takimi, më 12 prill 2017, McGonigal i shkroi një bashkëpunëtori të biznesit, Sergey Shestakov, duke i thënë se kishte ‘siguruar një kontakt shumë të mirë në qeverinë shqiptare për zhvillime të ardhshme biznesi. Gjithmonë duke punuar për të ardhmen.’
Në një email më 24 prill 2017, McGonigal i dha disa të dhëna agjentit mbikëqyrës mbi takimin me Person B, duke konfirmuar se kishte folur me të për rolin e tij në CEFC dhe se planifikonte ta takonte sërish.
Në muajt që pasuan, McGonigal zhvilloi disa takime të tjera me Person B në Nju Jork dhe jashtë saj. Në një rast në qershor 2017, Person B la pushimet me familjen në Florida për të takuar McGonigal, Person A dhe ish-agjentin e FBI-së. Në një tjetër rast, ai e prezantoi McGonigal me një ish-zyrtar qeveritar të Rumanisë.
Person B gjithashtu priti McGonigal në Shqipëri në shtator dhe nëntor 2017. Gjatë vizitës së shtatorit, Person B organizoi një darkë private mes McGonigal dhe Kryeministrit të Shqipërisë, ndërsa në nëntor ata u takuan përsëri.
Megjithatë, McGonigal nuk i raportoi këto kontakte të vazhdueshme me Person B te ekipi i çështjes në FBI. Sipas agjentit mbikëqyrës, McGonigal shpesh kërkonte përditësime për arrestimet që priteshin, por fshehu faktin se po vazhdonte takimet me Person B. Ai gjithashtu nuk raportoi sipas rregullave të FBI-së kontaktet me një shtetas të huaj, as udhëtimet e tij jashtë vendit me Person B, siç kërkohej nga politika e FBI-së dhe kushtet e autorizimit të tij të sigurisë.
