Analizë nga Timoni.al
Pak javë pas zgjedhjeve të 11 majit, politika shqiptare po përjeton një tërmet të paparë — nën goditjen e SPAK, Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar. Dosjet që kanë në dorë këta hetues janë shkatërruese, dhe mund të tronditin themelet e Kuvendit të ri, i cili madje nuk ka nisur ende punën. Janë 17 deputetë, nga PS dhe PD, figura kyçe të politikës shqiptare, të futur nën hetim për korrupsion, pastrim parash, shpërdorim detyre dhe lidhje me krimin e organizuar. Nëse SPAK e finalizon me arrestime ose dënime, kjo do të shënojë një precedent të paprecedentë — një Kuvend që shembet para se të nisë.
Më dramatike është situata brenda Partisë Socialiste. Belinda Balluku, një prej zyrtareve më të fuqishme të qeverisë, ka rënë nën hije të hetimeve për aferën e tunelit të Llogarasë dhe tendera të tjerë strategjikë. Nëse do të dorëhiqet apo arrestohet, mandati i saj kalon tek Maldrita Bardho në Fier. Damian Gjiknuri, i zgjedhur në Vlorë, është i përfshirë në skandale të ndjeshme, ndërsa në rast hetimi, vendin e tij e merr Klevis Kaso. Edhe ish-ministrja e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu, përballet me akuza për abuzime në sistemin spitalor, duke rrezikuar mandatin e saj, që mund të marrë Blerina Gjylameti.
Në Tiranë, Taulant Balla është lidhur me dosjen e njohur “Toyota Yaris” dhe dyshohet për bashkëpunim me grupe kriminale. Mandati i tij është në rrezik dhe do t’i kalonte Xhemal Qefalisë. Po kështu, edhe Olta Xhaçka ka dosje në SPAK dhe rrezikon të zëvendësohet nga Etilda Gjonaj. Ndërkohë, Arbjan Mazniku, arkitekti i projekteve urbane të Tiranës, është nën hetim për prokurime të dyshimta, me Agron Gaxho gati të marrë mandatin e tij në Elbasan.
Dosje të rënda kanë edhe Ceno Klosi, i përfshirë në mashtrim dhe korrupsion, Pirro Vengu për skandalin në Portin e Durrësit dhe Tom Doshi, i akuzuar për manipulime zgjedhore. Në rrezik janë edhe deputetë të tjerë të akuzuar nga Sali Berisha si të mbështetur nga krimi i organizuar në zgjedhjet e 11 majit, si Sara Mile në Elbasan dhe Arkend Balla në Durrës.
Kjo është një rrëfim që nuk njeh precedent në historinë politike të Shqipërisë. Altin Dumani, kreu i SPAK, është kthyer në njeriun më të frikshëm për politikanët e vjetër të tranzicionit — ai ka në dorë jo vetëm fatet e tyre politike, por edhe fatin e legjitimitetit të Kuvendit të ri. Mesazhi është i qartë: asnjë mandat nuk është më i sigurt, asnjë figurë nuk është më e paprekshme. Një epokë e re, ku drejtësia përplaset me politikën, po troket në derën e Shqipërisë. Për shumë nga këta deputetë, dera e vetme që do të hapet do të jetë ajo e sallës së gjyqit.
Drama më e madhe është brenda Partisë Socialiste, që deri tani ka mbajtur kontrollin kryesor të pushtetit. Emra të njohur dhe me peshë si Belinda Balluku, Damian Gjiknuri, Ogerta Manastirliu, Taulant Balla dhe Olta Xhaçka janë nën hetim për çështje që lidhen me tendera të dyshimtë, abuzime me fondet publike dhe lidhje me grupe kriminale. Ky fakt tregon se edhe brenda krahut qeverisës, korrupsioni dhe ndikimi i krimit të organizuar kanë arritur nivele alarmante, duke vënë në pikëpyetje jo vetëm integritetin e deputetëve, por edhe vetë legjitimitetin e politikës shqiptare.
Nëse këto hetime do të çojnë në arrestime apo largime nga Kuvendi, kjo do të jetë një ndërhyrje pa precedent në jetën politike të Shqipërisë — një zhbërje e pjesshme e legjislaturës së sapo zgjedhur. Ky skenar hap një sërë dilemash të mëdha: Si do të funksionojë Kuvendi në mungesë të një numri kaq të madh deputetësh? Cili do të jetë ndikimi në stabilitetin politik dhe aftësinë e qeverisë për të menaxhuar sfidat e brendshme dhe ndërkombëtare? Dhe më e rëndësishmja, si do të rrjedhë procesi i tranzicionit politik në një klimë ku besimi në institucionet demokratike është tashmë i brishtë?
Nga ana tjetër, ky proces hetimor po bën të qartë se nuk ka më “zona të paprekura” në politikën shqiptare. Altin Dumani, kreu i SPAK, është shndërruar në një figurë kyçe që sfidon kastën e vjetër të politikës dhe po shënjon kufijtë e së ardhmes së pushtetit dhe drejtësisë. Ky është një paralajmërim i fortë për të gjithë politikanët që kanë ndërtuar karrierën mbi lidhje klienteliste, korrupsion dhe influenca kriminale — një epokë e re ku përgjegjësia dhe llogaridhënia janë të pashmangshme po afrohet me hapa të shpejtë.
Megjithatë, ka një theks të rëndësishëm që duhet të mbahet mend: deri në vendime të formës së prerë, secili deputet hetuar konsiderohet i pafajshëm. SPAK dhe drejtësia duhet të veprojnë me transparencë dhe drejtësi, pa nxituar në përfundime, për të mos i dhënë shkas konflikteve politike dhe për të ruajtur besimin e qytetarëve.
Në përfundim, ajo që po ndodh tani në politikën shqiptare është më shumë se një betejë për mandatet e deputetëve; është një test i madh i forcës dhe pjekurisë së demokracisë shqiptare, i pavarësisë së institucioneve dhe i aftësisë së shtetit për të luftuar fenomenet kriminale që prej dekadash minojnë zhvillimin e vendit. Nëse SPAK do të arrijë të realizojë këtë mision, Shqipëria do të jetë në rrugën e duhur drejt një demokracie të konsoliduar dhe drejtësi të vërtetë. Në të kundërt, rreziku i destabilizimit dhe rënies së besimit në sistem mbetet më i madh se kurrë.
