Tenderi 15 milionë euro për laboratorët SMART në shkollat 9 vjeçare është veshur me dyshime të forta korrupsioni. Mirlinda Karçanaj e njohur si “nona e korupsionit” si drejtuese e Agjencisë Kombëtare e Informacionit ka ndryshuar dy herë kriteret e detyrueshme për kualifikim, pikërisht në datën kur ishte parashikuar të hapeshin ofertat e tenderit duke shtuar certifikatën e sigurisë
Ky është një rast i paprecedentë, kur një autoritet kontraktor ndryshon kriteret e procedurës prokuruese pikërisht në ditën e tenderit, kur ishin parashikuar të hapeshin ofertat. Dyshimet janë se përmes këtyre ndryshimeve, AKSHI kërkon të kufizojë konkurrencën dhe të përjashtojë nga gara kompani për ta çuar tenderin aty ku është paracaktuar.
Tenderi
Tenderi për implementimin e laboratorëve SMART u shpall në Agjencinë e Prokurimit Publik në datën 24 korrik. Ai parashikon ngritjen e laboratorëve SMART në 216 shkolla të vendit për një fond total prej 1 miliardë e 669 milionë lekësh ose 15.2 milionë euro me kursin aktual.
Data e hapjes së ofertave të tenderit ishte parashikuar 24 gushti. Por pikërisht në këtë datë, AKSHI ka depozituar në Agjencinë e Prokurimeve dy shtoja për ndryshimin e kritereve.
Në shtojcën e parë, AKSHI ka vendosur që punonjësit e kompanive pjesmarrëse në garë duhet të jenë të pajisur me certifikatë sigurie CSP, e cila lëshohet nga Autoriteti Kombëtar për Sigurinë e Informacionit të Klasifikuar.
Por pak më vonë ka shtuar një tjetër shtojë, duke e ndryshuar sërish kriterin e certifikatës së sigurisë dhe tashmë duke e kërkuar atë jo për të gjithë punonjësit e kompanisë, por vetëm për ata që do të aksesojnë datacenterin qeveritar.
Rrjedhimisht data e re e zhvillimit të tenderit është shtyrë për na 6 shtator. Por në këtë rast shtyrja nuk ka asnjë rëndësi se procedura për të pajisur një punonjës me certifikatë sigurie zgjat disa muaj. Ndaj futja e këtij kriteri ditën e tenderit e bën të pamundur pjesmarrjen për ato kompani, të cilat nuk i kanë punonjësit të pajisur me certifikatë. Ndërsa kompanitë e huaja me këtë kriter praktikisht përjashtohen të gjitha nga gara.
Ndryshimi i kritereve dy herë brenda ditës, për më tepër në ditën e tenderit, hedh dyshime të forta se rregullat e lojës në tendera nuk përcaktohen në zyrat e shtetit, por në ato të kompanive private, të cilat i qepin dhe i ndryshojnë ato sipas rastit, për të mos lejuar garë.
Çmim tre herë mbi koston
Tenderi 15.2 milionë euro i laboratorëve parashikon ngritjen e laboratorëve në 216 shkolla të vendit. Në disa shkolla laboratorët do të përmbajnë 14 lap top, në disa të tjera 17 lap top dhe në një numër më të vogël shkollash, laboratorët do të kenë 19 lap top dhe disa pajisje ndihmëse IT.
Për pasojë shteti do të paguajë mesatarisht 70 mijë euro për një laborator, që përmban 17 lap top dhe disa pajisje ndihmëse IT. Ky çmim është i fryrë në mënyrë drastike, kur kostoja mesatare e një lap topi del gati 3 mijë euro.
Ky është tenderi I dytë për laboratorët SMART në shkolla. I pari u zhvillua vitin e kaluar. Ai parashikonte implementimin laboratorëve në 100 shkolla të vendit me fond 320 milionë lekë dhe u fitua nga kompania Advanced Business Solutions, një nga nënkontraktorët më të mëdhenj në tenderat e AKSHI-t.
Këtë herë janë 216 shkola pra 2.1 herë shkolla më shumë se vitin e kaluar, por fondi është rritur me mbi 5 herë. Ky është një tjetër fakt, që tregon fryrjen drastike të çmimit dhe kriteret që po qepen me porosi për ta çuar tenderin aty ku duhet.
