Ballkani Perëndimor vazhdon të jetë në një situatë delikate, pavarësisht përmirësimeve në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Europian. Një raport i Institutit “Aspen” thekson se disa vende të rajonit janë penguar nga fragmentimi politik dhe mangësitë në qeverisje. Gjashtë vendet e Ballkanit, përfshirë Shqipërinë dhe Kosovën, përballen me probleme të thella si sundimi i dobët i ligjit dhe dezinformimi, që dëmtojnë besimin publik dhe stabilitetin demokratik.
Një fenomen shqetësues është “largimi i trurit”, i cili tregon se popullsia e rajonit po tkurret dhe të rinjtë e talentuar po emigrojnë për mundësi më të mira. Kjo sjell probleme në modernizimin e ekonomisë, duke ndikuar në aftësitë dhe fuqinë punëtore. Shtetet e Ballkanit Perëndimor, përfshirë Shqipërinë, Kosovën, dhe Serbinë, kanë rezultate të ulta në arsimim në krahasim me nevojat e tregut të punës, duke shkaktuar një mospërputhje të theksuar.
Raporti thekson se paga të ulta dhe mungesa e mundësive për karrierë kontribuojnë në këtë fenomen, ndërsa rikthimet e emigrantëve të kualifikuar janë shumë të pakta. Ndërkohë, Shqipëria dhe Mali i Zi janë përparuar në procesin e anëtarësimit për shkak të reformave, veçanërisht në modernizimin e infrastrukturës digjitale. Megjithatë, Shqipëria përballet me boshllëqe në sigurinë kibernetike, siç tregojnë sulmet e vitit të kaluar që dëmtuan sistemet shtetërore.
Kosova njihet si kandidat potencial për anëtarësim, por pengesat kryesore lidhen me normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Serbia, e cila ka nisur negociatat për anëtarësim që nga viti 2014, gjithashtu përballet me sfida në reformimin e sundimit të ligjit dhe lirinë e medias.
Përhapja e Bashkimit Europian është në një udhëkryq për shkak të situatës gjeostrategjike të krijuar nga pushtimi rus në Ukrainë dhe skepticizmit të brendshëm në lidhje me adaptimin e vendeve të reja në rregullat e Unionit. Ndërsa disa anëtare besojnë në nevojën për konsolidim institucional para zgjerimit, të tjera argumentojnë se ky proces mund të veprojë si një katalizator për modernizim.















