Reagimi i Auron Tares për Shkatërrimin e Trashëgimisë në Finiq
Studiuesi Auron Tare ka shprehur indignatë për situatën që ka ndodhur në Parkun Arkeologjik të Finiqit, ku buldozerët kanë gërmuar mbi rrënojat antike. Ai e përshkruan këtë veprim si një pasqyrë të “sëmundjes së rëndë” që po e mundon trashëgiminë kulturore shqiptare. Tare i bëri thirrje ministres së Kulturës, Gonxhe, për të marrë masa për të mbrojtur këtë pasuri të çmuar nga shkatërrimi.
Në reagimin e tij, ai shprehu shqetësimin për sisteme të korruptuara që kanë përfshirë kulturën, duke theksuar se ligji i Trashëgimisë i ndryshuar nga paraardhësja e ministres ka kontribuar në situatën aktuale. Ai kritikoi praktikat e tenderëve për restaurimin e monumenteve, duke i quajtur ato të dëmshme dhe të korruptuara, të cilat përfundojnë duke mbështetur firma pa përvojë a dashuri për trashëgiminë.
Tare kërkoi një reformë të thellë në menaxhimin e trashëgimisë, duke rikthyer ekipet e specializuara dhe duke ndaluar përdorimin e tenderëve. Ai përmendi se në asnjë vend tjetër nuk gërmohet me buldozerë në shtresat kulturore, duke vënë në dukje se kuadri i thjeshtë dhe i papërgjegjshëm i punëtorëve bëhet kërcënim për monumentet.
Duke kujtuar se të dy kishin ndihmuar në krijimin e Parkut të Finiqit, Tare tërhoqi vëmendjen për rëndësinë e ruajtjes së këtij vendi historik, i njohur si qendër mbretërore e Molosëve. Ai theksoi se vizitorët historikë, si nipi i ish-Presidentit amerikan Coolidge, kishin shprehur dëshirën për të mbështetur ruajtjen e Finiqit, duke e bërë edhe më të rëndësishme mbrojtjen e këtij monumenti.
Ai përfundoi duke e vënë theksin te nevoja për të ndalur abuzimin me trashëgiminë kulturore dhe për të rikthyer Institutin e Monumenteve në një institucion të fokusuar në ruajtjen dhe restaurimin shkencor, jo në tendera. Situata aktuale, sipas Tares, është një rikthim në praktikat e gërmimeve ilegale dhe shkatërruese, duke rrezikuar shpërbërjen e historisë kulturore të Shqipërisë.
