Investigim nga Timoni.al
Shqipëria ndodhet në qendër të një stuhi politike dhe publike pas shpërthimit të skandalit të ri të korrupsionit që përfshin zv.kryeministren dhe ministren e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku, si dhe një rrjet të gjerë vartësish dhe biznesesh të fuqishme.
Hetimet e SPAK kanë zbuluar shkelje të rënda në tenderat më të mëdhenj të vendit, përfshirë tunelin e Llogarasë dhe Lotin 4 të Unazës së Madhe të Tiranës, ndërsa burime të sigurta për Timoni.al tregojnë se në këtë dosje del edhe emri i biznesmenit më të pasur në Shqipëri, Samir Mane, i cili dyshohet se ka komunikuar me Ballukun për detaje strategjike të projektit të tunelit të Llogarasë. Këto dyshime pritet të thellojnë dimensionet e skandalit, duke kaluar nga pushteti politik drejt oligarkisë ekonomike.
Hetimet e deritanishme të SPAK detajojnë një model të qartë ndërhyrjeje, ku Balluku, në cilësinë e ministres, ka orientuar dhe kontrolluar proceset e prokurimit publik nga fazat përgatitore deri në firmosjen e kontratave. Në tenderin e tunelit të Llogarasë me vlerë 18.9 miliardë lekë pa TVSH, SPAK thotë se janë identifikuar veprime të kundërligjshme dhe paracaktim të fituesit në bashkëpunim me anëtarët e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave të ARRSH dhe zyrtarë të Ministrisë së Infrastrukturës.
Në këtë strukturë përfshihen Evis Berberi, Gentian Gjyli, Erald Elezi, Jetmira Dervishi dhe Mirzeta Kashnica, të cilët dyshohet se kanë punuar si pjesë e të njëjtit mekanizëm për të siguruar avantazhe të padrejta për operatorët e preferuar ekonomikë.
Edhe tenderi i Lotit 4 të Unazës së Jashtme të Tiranës, me vlerë 2 miliardë lekë pa TVSH, sipas SPAK, është ndjekur me të njëjtin skenar. Balluku akuzohet se ka ushtruar ndikim të vazhdueshëm mbi procedurën e zhvilluar nga ARRSH, ndërsa anëtarët e njësisë së prokurimit dhe komisionit të vlerësimit dyshohet se kanë paracaktuar fituesin në bashkëpunim me të. Përveç kësaj, hetimet përfshijnë metoda speciale, analiza të provave digjitale dhe veprime të tjera që, sipas SPAK, zbulojnë një praktikë të përsëritur të favorizimit të grupeve të interesit.
Në kuadër të këtyre zhvillimeve, SPAK ka caktuar masa sigurie për disa zyrtarë të lartë. Ballukut i është vendosur masa e pezullimit nga detyra dhe ndalimi për të dalë jashtë shtetit. Administratori i KESH, Erald Elezi, dhe drejtori i ARRSH, Gentian Gjyli, ndodhen në arrest shtëpie, ndërsa hetimet për zyrtarë të tjerë vijojnë. Evis Berberi, tashmë nën akuza për korrupsion dhe pastrim parash, është një nyje kyçe që lidh të gjithë zinxhirin e tenderave të infrastrukturës.
Burime të timoni.al tregojnë se hetimi ndaj Samir Manes mund të hapë një front të ri, duke zgjeruar peshën e dosjes nga politika drejt bizneseve më të rëndësishme të vendit. Dyshimet se Mane ka pasur komunikime direkte me Ballukun për projektin e Llogarasë e ngritin këtë çështje në një nivel të ri, ku pyetjet për ndikimin e biznesit të madh në tenderat publikë bëhen të pashmangshme.
Belinda Balluku, që prej vitit 2019 drejton portofolin më të madh qeveritar, është zyrtarja më e lartë që përballet me akuza penale nga SPAK. Ky skandal vjen pas largimit të një serie figurash të afërta me kryeministrin Edi Rama, përfshirë Arben Ahmetajn, Erion Veliajn, Ilir Beqajn dhe Saimir Tahirin, duke shtuar dyshimet se kemi të bëjmë me një rrëzim sistematik të një rrjeti të tërë që ka funksionuar mbi bazën e tenderave të manipuluar dhe favoreve të paligjshme.
Dosja “Balluku” nuk është thjesht një hetim korrupsioni. Ajo është një provë e madhe për SPAK, një tronditje për strukturat e qeverisë dhe një sinjal se lufta kundër korrupsionit po hyn në territorin më të ndaluar – atë ku politika dhe biznesi i madh prekin duart. Skandali po sjell pasoja të dukshme në balancat e pushtetit, ndërsa pritet që hetimet e mëtejshme të shpalosin edhe emra të tjerë që janë përfshirë në këtë skemë të dyshuar shumëvjeçare.
Në javët e ardhshme, çështja pritet të përcaktojë jo vetëm fatin politik të Belinda Ballukut, por edhe marrëdhëniet e qeverisë me bizneset kryesore të vendit, si dhe besueshmërinë e SPAK përballë dosjes së tij më të rëndësishme deri tani.
