Përparimi i Kosovës drejt agjendës së Bashkimit Evropian është penguar nga ngërçi politik pas zgjedhjeve të 9 shkurtit dhe nga politika e brendshme përçaruese. Këtë konstatim bëjnë raportet e Progresit për vitin 2024, të cilat theksojnë përkushtimin e Kosovës në rrugën evropiane, përkundër mungesës së statusit të vendit kandidat, ndonëse Kosova aplikoi për anëtarësim në dhjetor 2022.
Në raport përmendet se Kosova ka përshtatur politikën e saj të jashtme me atë të BE-së, gjë e cila reflekton një përkushtim për vlerat evropiane. Sidoqoftë, masat ndëshkuese të vendosura nga BE-ja në verën e vitit 2023, për shkak të ngjarjeve të dhunshme në veri, vazhdojnë të ndikojnë negativisht. Komisioni Evropian ka njoftuar se do të heqë gradualisht këto masa, duke u kushtuar rëndësi stabilitetit të situatës në veri dhe transferimit të qeverisjes lokale pas zgjedhjeve të fundit.
Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ku Lista Serbe fitoi në katër komuna veriore, shërbejnë si një tregues i situatës komplekse politike. Këto komuna ishin udhëhequr nga shqiptarët pas dorëheqjes së kryetarëve serbë në vitin 2022, si protestë ndaj vendimeve të qeverisë. Një raport i Institutit për Studime të Avancuara GAP vlerëson se masat ndëshkuese i kanë kushtuar Kosovës rreth 613.4 milion euro.
Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve është një aspekt tjetër kritik. Të dy vendet janë të detyruara të zbatojnë obligimet e Marrëveshjes për normalizim, ndërsa dialogu teknik ka vazhduar pa rezultate të dukshme.
Në raportin për Serbinë, përmenden kritika për mungesën e një komunikimi të drejtë dhe proaktiv në procesin e anëtarësimit, si dhe polarizimin e shoqërisë serbe për shkak të protestave masive. Serbia është gjithashtu kritikuar për politikën e saj të jashtme, e cila vazhdon të jetë e papërshtatshme me atë të BE-së.
Ndërsa Shqipëria, Mali i Zi, dhe Maqedonia e Veriut e kanë shënuar përparim të dukshëm në procesin e anëtarësimit, me Shqipërinë që synon përmbylljen e negociatave deri në vitin 2027. Të gjitha këto zhvillime reflektojnë nevojën për një Qendër më të fortë bashkëpunimi në rajon për të avancuar procesin e integrimit evropian.
