Në paradën e “Ditës së Fitores” në Kinë, dy liderë të Evropës Qendrore kanë tërhequr vëmendjen me praninë e tyre: kryeministri i Sllovakisë, Robert Fico, dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç. Ndryshe nga shumica e udhëheqësve perëndimorë që kanë zgjedhur të mos marrin pjesë, të dy këta liderë kanë ndjekur një politikë të jashtme që shpesh del jashtë vijës zyrtare të Bashkimit Evropian.
Vuçiçat, me lidhje të ngushta ekonomike me Kinën, kanë ndjekur një kurs neutral ndaj Rusisë; ai e ka dënuar agresionin rus në Ukrainë, por nuk ka mbështetur sanksionet perëndimore. Në anën tjetër, Fico, edhe pse është kryeministër i një vendi anëtar të BE-së dhe NATO-s, ka bërë thirrje për rivendosje të marrëdhënieve me Rusinë, ndryshe nga qëndrimi i Brukselit, i cili kërkon një ndalim total të importeve të naftës dhe gazit rus deri në fund të vitit 2027. Kjo ka sjellë kritikë të ashpra ndaj tij, veçanërisht nga Ukraina, e cila ka kërkuar ndërprerjen e tubacionit të gazit që furnizon Sllovakinë.
Edhe pse Putin ka vlerësuar “politikën e jashtme të pavarur” të Ficos, partnerët e tij në Bashkimin Evropian nuk e ndajnë këtë mendim. Një zëdhënëse e Komisionit Evropian e ka hedhur poshtë idenë se Fico përfaqëson BE-në në Pekin. Ajo e theksoi gjithashtu se Kina mbetet një “mundësues kyç” i luftës ruse në Ukrainë.
Fico, ndërkohë, ka shprehur se po merr pjesë në një “moment historik” ku po “formohet një rend i ri botëror.” Ai ka pasur bisedime me Putinin dhe pret të ndajë një “mesazh serioz” për presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, me të cilin do takohet së shpejti. Kjo situatë ilustron tensionet e brendshme në Evropë dhe reformatimin e politikave të jashtme ndërsa fuqitë globale rivlerësojnë marrëdhëniet e tyre strategjike.
