Editorial nga Timoni.al
Green Coast nuk është thjesht një resort turistik – është një skenë simbolike ku politika, paraja e pistë dhe arroganca ndaj qytetarit të zakonshëm janë bërë një. Një vend ku pushojnë ata që kanë bërë pasuri jo përmes djersës e punës së ndershme, por përmes korrupsionit, tenderëve të fryrë, evazionit fiskal, lidhjeve me krimin dhe trafikimit. Një vend që përfaqëson më shumë një bunker të pastrimit të parave sesa një destinacion turistik shqiptar.
I ndërtuar nga Samir Mane, një biznesmen që për dekada është rritur dhe është fuqizuar paralelisht me pasurimin e politikës së korruptuar shqiptare, Green Coast është bërë sinonim i pabarazisë ekstreme. Aty nuk shkon askush që punon ndershëm, që merr rrogën minimale, që lufton për të mbajtur fëmijët në shkollë, që jeton me frikën e faturave të muajit. Jo, aty shkojnë ata që kanë bërë lekë pa u lodhur – ministra, drejtorë, deputetë, oligarkë, klientë të sistemit, e natyrisht, trafikantë dhe njerëz të botës së krimit që lajnë paratë me jacuzzi në Dhërmi.
Green Coast është bërë një metaforë e saktë e Shqipërisë së sotme: një elitë e vogël, arrogante dhe e pangopur, e mbyllur në luksin e vet, që nuk njeh dhe nuk do të dijë për hallet e shumicës. Dhe ndërkohë, qytetarët e ndershëm që punojnë me ndershmëri, rrinë me pushime në veranda, ose as që mund ta mendojnë të afrohen pranë këtij vendi ku çmimet janë aq të larta, sa të duket sikur pagesa është një mënyrë për të filtruar njerëzit sipas pastërtisë së parave që kanë.
Ky nuk është thjesht turizëm luksoz – është provokim i pastër social. Green Coast është një sistem i koduar: nëse pushon aty, je i sistemit. Nëse s’je pjesë e sistemit, nuk ke vend aty. Dhe kjo është tragjedia e madhe shqiptare: që pushimet nuk i ndan më rroga dhe lodhja, por lidhja me pushtetin dhe krimin.
Në një vend normal, resortet si Green Coast do të ishin të hapura për të gjithë, dhe biznesmenët do të pyeseshin për burimin e financimeve të tyre. Por në Shqipërinë e Xhamir Manes dhe të gjithë oligarkëve të ngjashëm, gjithçka ndërtohet me bekimin e qeverive, mbështetjen e politikës dhe heshtjen e drejtësisë.
Prandaj, Green Coast nuk është turizëm – është një mesazh brutal: në këtë vend, i ndershmi nuk ka vend as për të pushuar. Dhe ne duhet ta themi këtë me zë të lartë.
Nëse ke pushuar këtë verë në Green Coast, dhe nuk je as trafikant, as oligark, as ministër, as tenderist, atëherë je një përjashtim. Sepse Green Coast nuk është thjesht një resort. Green Coast është një simbol. Simboli më brutal i Shqipërisë që po shkon në drejtim të kundërt me drejtësinë, barazinë dhe meritokracinë. Green Coast është vitrina e Shqipërisë së pastrimit të parave, ku korrupsioni dhe krimi bëjnë plazh bashkë, të qeshur, me gota vere të shtrenjta në dorë, nën hijen e një luksi që nuk ka lidhje me realitetin e shumicës.
Aty nuk shkojnë njerëzit e ndershëm. Aty nuk shkojnë ata që paguajnë sigurimet shëndetësore. Aty nuk shkojnë mësuesit, infermierët, muratorët, kamerierët, studentët, emigrantët që rropaten nëpër botë për të mbajtur familjet me zor. Green Coast nuk është për ta. Aty shkojnë vetëm ata që kanë bërë para përmes aferave, pazareve me qeverinë, favoreve politike, apo rrugëve kriminale. Dhe ky nuk është opinion. Ky është realitet.
Sepse çmimet në Green Coast nuk janë të larta thjesht për arsye tregu. Ato janë të larta për një arsye tjetër, shumë më të errët: për të ndarë publikisht të privilegjuarit nga populli i zakonshëm. Për të treguar se këtu është territori i “të fortëve”, jo i njerëzve normalë. Është një filtër. Kush pushon aty, e ka kaluar një test: testin e pasurisë pa transparencë. Sepse askush me të ardhura të ligjshme nuk i përballon dhomat me 1000 euro nata, ushqimin me çmime pariziane dhe shërbimet që janë më shumë shfaqje sesa nevojë.
Green Coast është ndërtuar nga Samir Mane – një nga njerëzit më të fuqishëm të tranzicionit shqiptar. Por asnjëherë nuk është bërë transparencë e plotë për burimin e financimeve, lidhjet me qeveritë e njëpasnjëshme, ose mënyrat se si ai ka kapur pothuajse çdo sektor të ekonomisë shqiptare: nga ndërtimi, te minierat, te shitja me pakicë, te energjia, te teknologjia. Ai është modeli i biznesmenit që nuk i reziston dot afërsisë me politikën. Sepse politika, në Shqipëri, nuk është pengesë për biznesin, por garantuesja e tij – kur ti e financon politikën dhe ajo të mbron nga ligji, konkurenca dhe morali.
Dhe Green Coast është produkt i kësaj marrëdhënieje: një resort i krijuar mbi tokë publike, mbi leje që nuk mund t’i marrë një njeri i zakonshëm, me infrastrukturë të financuar nga buxheti i shtetit, dhe që më pas privatizohet për t’u kthyer në një parajsë ekskluzive për të paktët. Dhe kush shkon aty? Politikanë, deputetë, kryebashkiakë, drejtorë që kanë nënshkruar tendera, njerëz të botës së krimit që lajnë para në emër të shoqërive offshore, trafikantë droge që për disa javë në vit ndryshojnë rolin – nga gangsterë në VIP-a të Instagramit.
Në Green Coast nuk dëgjon zërin e një familjeje që ka marrë kredi për pushime. Aty nuk sheh një pensionist që shijon ditët e fundit të jetës me nipërit. Aty nuk ka as fëmijë të zakonshëm. Ka vetëm fëmijë me iPhone 15, makina me targa të huaja dhe buzëqeshje që të bëjnë ta kuptosh menjëherë: kjo nuk është Shqipëria jote.
Kjo është Shqipëria tjetër. Shqipëria e zhytur në luksin që vjen nga varfërimi i të tjerëve. Shqipëria që nuk ka frikë drejtësinë. Shqipëria që qesh me SPAK-un. Shqipëria që nuk ka më as turp, sepse e ka kthyer arrogancën në status social.
Green Coast është një fyerje për qytetarët që punojnë ndershëm. Është një gisht i ngritur për ata që sakrifikojnë çdo ditë. Është një mësim i keq për brezin e ri: nëse do të jetosh mirë në këtë vend, mos studio, mos puno, mos djersit – por afrohu me pushtetin, hyr në sistem, ose futu në ndonjë rrjet kriminal. Sepse aty ndodhet paraja. Aty është rroga reale. Dhe në fund, aty është “pushimi”.
Ky editorial nuk është kundër turizmit, nuk është kundër luksit dhe as kundër njerëzve që kanë bërë para me djersë e dije. Ky është një editorial kundër hipokrizisë, pabarazisë dhe padrejtësisë. Sepse Green Coast nuk është më thjesht një resort – është një simbol i çfarë nuk shkon në këtë vend.
Dhe nëse ne nuk flasim, nuk protestojmë, nuk reagojmë për këto vende ku pushojnë vetëm të korruptuarit dhe të paligjshmit, atëherë duhet të pranojmë se kjo është Shqipëria jonë. Një vend ku të ndershmit rrinë në rrezet e diellit të ballkonit, dhe hajdutët e luksit pushojnë në resortet e privilegjit.
