LINDJE E MESME- Fatura rekord për shpenzimet ushtarake të Izraelit në luftërat e tij po bëhet gjithnjë e më e paqëndrueshme. Disa media kanë filluar të numërojnë financat e Netanyahut, duke u pyetur se sa gjatë Tel Avivi mund t’i rezistojë ofensivës së tij kundër Teheranit.
Konflikti me Hamasin në Gaza deri më tani ka kushtuar më shumë se 67 miliardë dollarë, ndërsa përplasja me Iranin po i kushton 735 milionë dollarë në ditë, shkruan The Economic Times. Gazeta indiane në gjuhën angleze e grupit Times citon faqen ekonomike izraelite Calcalist, sipas së cilës kufiri prej 67 miliardë dollarësh është tejkaluar tashmë deri në fund të vitit 2024.
Një shifër e cituar edhe nga Reuters dhe The Guardian. Kjo shifër përfshin shpenzimet direkte për luftime, mbështetjen për popullsinë civile dhe humbjet në të ardhurat shtetërore. Por ende nuk i pasqyron plotësisht dëmet indirekte, siç janë humbja e produktivitetit dhe tronditjet e zinxhirit të furnizimit. Tani, me hapjen e një fronti të ri kundër Iranit, shpenzimet e mbrojtjes po përshpejtohen në mënyrë dramatike.
Një raport i Ynet News citoi Gjeneral Brigade (në pension) Re’em Aminach, një ish-këshilltar financiar i shefit të shtabit të IDF-së, të thoshte se vetëm 48 orët e para të operacioneve kushtuan 1.45 miliardë dollarë. Ritmi nuk është ngadalësuar. Izraeli tani shpenzon rreth 725 milionë dollarë në ditë për operacione të drejtpërdrejta ushtarake.
Vetëm karburanti dhe armatimet për avionët i kushtojnë vendit rreth 300 milionë dollarë në ditë. Përveç luftimeve, rekrutimi masiv i rezervistëve po zvogëlon produktivitetin civil, me humbje prej dhjetëra milionë dollarësh në ditë. Economic Times vëren gjithashtu se buxheti i Ministrisë së Mbrojtjes është pothuajse dyfishuar në vetëm dy vjet dhe tani thith pothuajse 7 përqind të PBB-së së Izraelit, i dyti në nivel global vetëm pas Ukrainës.
Ekspertët paralajmërojnë se edhe një ndërprerje e shpejtë e armiqësive nuk do ta fshijë dëmin fiskal të shkaktuar tashmë: shërbimet publike, veçanërisht shëndetësia dhe arsimi, rrezikojnë të penalizohen. Së fundmi, me një limit deficiti prej 4.9% të PBB-së, ekuivalent me 27.6 miliardë dollarë, buxheti i Izraelit është tashmë nën një presion të madh, ndërsa Ministria e Financave ka rishikuar parashikimin e saj të rritjes së PBB-së për vitin 2025 nga 4.3% në 3.6%.
Wall Street Journal, nga ana e saj, beson se kostot e luftës me Iranin mund të kufizojnë aftësinë e Izraelit për të përballuar një konflikt të zgjatur: sipas një vlerësimi nga Instituti Aaron për Politika Ekonomike në Universitetin Reichman në Izrael, një muaj luftimesh do të digjte rreth 12 miliardë dollarë. Kostoja më e madhe e vetme ka të bëjë me interceptorët e nevojshëm për të rrëzuar raketat iraniane që vijnë, të cilat vetëm mund të kushtojnë nga dhjetëra milionë deri në 200 milionë dollarë në ditë.
Municionet dhe avionët gjithashtu kontribuojnë në numrin e viktimave, si dhe dëmet e paprecedentë në ndërtesa. “Faktori kryesor që do të përcaktojë vërtet koston e luftës është kohëzgjatja e saj”, tha për WSJ Karnit Flug, një ish-guvernator i Bankës së Izraelit dhe tani një bashkëpunëtor i lartë në Institutin e Demokracisë së Izraelit në Jerusalem. Flug beson se ekonomia izraelite mund të përballojë një fushatë të shkurtër: “Nëse zgjat një javë, kjo është një gjë; nëse zgjat dy javë ose një muaj, kjo është një histori tjetër.”/La Stampa
