BRITANI E MADHE- Ndërsa moti po përmirësohet, policia franceze po përpiqet të ndalojë një rritje rekord të njerëzve që po përpiqen të arrijnë në Mbretërinë e Bashkuar me anije të vogla, të organizuara nga një rrjet në rritje i bandave të kontrabandës. Downing Street tha të martën se situata po përkeqësohej.
Edhe pse autoritetet franceze pretendojnë se tani po kapin më shumë se dy të tretat e këtyre anijeve përpara se të arrijnë në det, kontrabandistët tani po ndryshojnë taktikat duke përdorur “anije taksi” nga vende të reja, në mënyra të reja dhe me shpejtësi gjithnjë e më të madhe. Në vend që ata të nisen nga bregdeti, bandat po i lëshojnë varkat nga vende më të fshehura, shpesh dhjetëra kilometra larg plazheve kryesore të nisjes. Fillimisht ata lundrojnë përgjatë vijës bregdetare dhe më pas hypin në varkat që bandat i paguajnë.
Pak para lindjes së diellit të premten e kaluar, hasëm një grup prej ndoshta 80 personash të mbledhur pranë një plazhi pranë fshatit Wissant, në jug të Calais. Kishte disa gra dhe fëmijë në grup, nga vende si Eritrea dhe Afganistani. Ne numëruam 18 xhandarë francezë që i vëzhgonin nga bregu, duke refuzuar të ndërhynin. Gjatë rreth 10 minutave, një burrë i ulur në pjesën e përparme të varkës dukej se shoqëronte njerëzit përpara, për t’u ngjitur në bord në grupe relativisht të organizuara, madje të rregullta. Disa fëmijë u kapën pas supeve të të afërmve të tyre, herë pas here duke qarë.
“Po, për në Angli”, tha një burrë afgan, duke pritur me durim radhën e tij, me sytë e përqendruar nga varka.
Sistemi i anijeve-taksi duket se u jep kontrabandistëve pak më shumë kontroll mbi atë që shpesh ka qenë një proces kaotik dhe i rrezikshëm, që përfshin turma të mëdha njerëzish që zvarrisin anijet në ujë dhe më pas hipin në bord. Pak më shumë se një vit më parë, pashë rezultatin në një plazh aty pranë kur rreth 100 emigrantë u përpoqën të hipnin në të njëjtën varkë. Pesë persona, përfshirë një vajzë shtatëvjeçare, u mbytën për vdekje.
Të premten në mëngjes, Koloneli Olivier Alary qëndronte në këmbë, i palëvizur, duke parë varkën taksi teksa ngarkohej. Ai shpjegoi se rregullat aktuale operative për forcat e tij ishin të qarta. Ata do të ndërhynin për të shpëtuar dikë nëse do të mbytej. Madje mund të përpiqeshin ta ndalonin varkën nëse ajo do të bllokohej në një breg ranor. Por ishte thjesht shumë e rrezikshme, për të gjithë të përfshirët, që policia të përpiqej të arrinte te varka tani që ajo ishte në det.
“Policia do të jetë në gjendje të bëjë më shumë… nëse ndryshohen rregullat që rregullojnë veprimet tona në det”, tha Alary, duke iu referuar qëllimit të deklaruar të qeverisë franceze për të rishikuar ato rregulla.
Qeveria ka konfirmuar që atëherë se ka plane për të zbuluar udhëzime të reja muajin e ardhshëm, të cilat do t’i mundësojnë policisë së saj të ndërhyjë më me forcë me anije të vogla në ujëra të cekëta. BBC kupton se një “doktrinë detare” e re do tu lejonte skuadrave speciale të kapnin barkat e emigrantëve deri në 300 metra larg vijës bregore.
“Është thelbësore që të mos krijojmë panik dhe t’i rrezikojmë më tej këta njerëz. Nëse rregullat ndryshojnë për të na lejuar të ndërhyjmë kundër këtyre anijeve taksi, sa më afër bregut, atëherë do të jemi në gjendje… të jemi më efektivë”, tha Alary, ndërsa anija e ngarkuar plotësisht më në fund u nis drejt veriperëndimit, drejt bregdetit anglez.
Edhe pse disa oficerë thonë se policia ka tashmë pak hapësirë për të vepruar në lidhje me mënyrën se si i interpretojnë ato rregullat ekzistuese, shumë prej tyre kanë frikë se mund të përballen me probleme serioze ligjore.
“Mund ta kuptoj që një britanik mesatar që e sheh këtë në televizion mund të thotë: Dreq, ata policë nuk duan të ndërhyjnë. Por nuk është kështu. Imagjinoni njerëz në një varkë që panikohen dhe ne përfundojmë me fëmijë që mbyten. Oficeri i policisë që ndërhyri do të përfundonte në një gjykatë franceze. Është një çështje e ndërlikuar, por ne nuk mund ta rrethojmë të gjithë vijën bregdetare. Nuk është Lufta e Dytë Botërore”, tha Marc Musiol, i sindikatës së policisë, Unity.
“Nëse nuk kemi urdhra, nuk lëvizim. Edhe nëse ka një centimetër ujë, nuk ndërhyjmë. Është zhgënjyese”, tha kolegu i tij sindikal, Marc Alegre.
Si rezultat, forcat franceze, të cilat tani patrullojnë më shumë se 120 km (75 milje) vijë bregdetare në Francën veriore, e përqendrojnë të gjithë vëmendjen e tyre në përpjekjen për të kapur anijet e kontrabandistëve përpara se të nisen. Dhe ndërsa kjo shkallë përgjimi po rritet, kontrabandistët po i ndryshojnë taktikat e tyre me shpejtësi.
Ne iu bashkuam fillimisht Kolonel Alary-t dhe njerëzve të tij menjëherë pas mesnatës së të premtes. Ishte nata e katërt e plotë që ekipi ynë kishte kaluar në plazhe në javët e fundit. Njësia e Alary-t ishte e zënë duke përdorur dronë infra të kuq, të paguar nga qeveria britanike, për të pikasur dhe ndjekur disa qindra migrantë që ishin mbledhur në grupe më të vogla përgjatë bregdetit, pasi kishin mbërritur me autobus dhe në këmbë gjatë pasdites dhe mbrëmjes së së enjtes. Në një monitor, mund të shihnim qartë një grup, të mbledhur rreth një zjarri të improvizuar në një pyll pranë plazhit.
“Por ne jemi në ndjekje të kontrabandistëve. Nëse lëvizim drejt migrantëve tani, ata thjesht do të shpërndahen”, tha Alary.
Disa minuta më vonë, mbërritëm në një plazh me guralecë pranë fshatit të vjetër të peshkimit Audresselles, pak në jug të Cap Gris-Nez. Një Volvo V50 i zi, me dyert e hapura, ishte mbërthyer fort deri në boshtet e tij në guralecë. Makina ishte drejtuar me shpejtësi të lartë përmes rrugës kryesore dhe drejt e në drejtim të detit.
“Po përshtaten përsëri”, tha koloneli Olivier Alary, duke inspektuar litarët e zinj që banda e kontrabandistëve kishte përdorur për të lidhur në mënyrë të pasigurt një varkë të madhe të fryrë në çatinë e Volvos.
Me sa duket, kontrabandistët e kishin fryrë varkën pastaj e kishin çuar me makinë në distancën e shkurtër deri në plazh, e kishin zgjidhur, e kishin tërhequr zvarrë për ta futur në ujë dhe ishin nisur shëndoshë e mirë brenda pak sekondash. Duke u drejtuar për në veri, ata do të merrnin pasagjerët që paguanin nga pika të tjera përgjatë bregdetit, njësoj si me autobus ose taksi prandaj edhe nofka “varkë taksi”.
“Kjo është hera e tretë që ndodh në këtë zonë”, u ankua Alary, për një taktikë të re që po përdoret nga kontrabandistët.
Policia, e armatosur me dylbi dhe dronë, është bërë e aftë të dallojë momentin kur kontrabandistët fillojnë të fryjnë barkat e tyre prej gome. Kjo zakonisht ndodh në dunat dhe pyjet në bregdet ose pranë lumenjve dhe kanaleve. Është një periudhë e cenueshmërisë maksimale për bandat dhe klientët e tyre. Duke përdorur deri në gjashtë pompa elektrike për varkë, kontrabandistët shpesh mund ta përfundojnë punën në më pak se 15 minuta. Por varkat e fryra janë të mëdha, të vështira për tu përdorur dhe të vështira për tu lëvizur me dorë.
Policia shpesh ka kohë t’i kapë anijet e fryra përpara se të futen në ujë ujit, zakonisht nga një grup ose më shumë persona. Oficerët, ndonjëherë duke përdorur sprej me piper dhe granata zhurmuese për të hapur rrugën, i presin anijet me thika për t’i bërë të papërdorshme. BBC ka parë pamje nga kamerat e policisë që tregojnë njerëz duke hedhur gurë drejt oficerëve dhe madje duke mbajtur një fëmijë të vogël përpara policisë për t’i ndaluar.
Sipas policisë franceze, bandat të cilat ne e kuptojmë se tani po shtohen në numër në zonën e Calais ndërsa kërkesa për kalime kufitare rritet jo vetëm që kanë filluar të fryjnë barkat e tyre në fshehtësi, të fshehura në ndërtesa afër plazheve, por kanë kërcënuar fermerët vendas që kanë kundërshtuar praninë e tyre. Ndërsa disa nga këto nisje anijesh taksi të projektuara për të shfrytëzuar mungesën e gatishmërisë së policisë franceze për të ndërhyrë në det ndodhin pranë zonave kryesore të nisjes së migrantëve rreth Calais dhe Boulogne, disa anije tani po nisen nga shumë më larg.
Të premten në mëngjes, na tha Alary, sapo ishte nisur me sukses një varkë taksi nga Cayeux-Sur-Mer, një fshat rreth 100 km në jug përtej lumit Somme. Ai parashikoi që varka do të mbërrinte këtu rreth mesditës dhe do të fillonte të përpiqej të merrte pasagjerë pranë Boulogne. Një pasojë e padëshiruar e varësisë në rritje të kontrabandistit nga sistemi i anijeve taksi është se u jep të rinjve një avantazh ndaj grave dhe fëmijëve, të cilët shpesh kanë vështirësi të ngjiten në anije nga deti.
“Kam provuar [të kaloj] 12 herë deri tani”, tha Luna, një grua somaleze nga Mogadishu.
Ajo përshkroi incidente të dhunës policore në plazhe dhe përvojën e të qenit e lënë pas ndërsa burrat hipnin në varka.
“Ndonjëherë policia është shumë e dhunshme. Jam goditur edhe vetë. Ata kanë hedhur gaz lotsjellës diçka në ajër që të bën të mos marrësh frymë. Ndonjëherë varka është shumë larg [në det të hapur]. Kjo është arsyeja pse gratë dhe fëmijët lihen pas kaq shumë herë. Është kaq e rrezikshme, kaq e rrezikshme. Nuk mund të notojmë. Nuk dua të vdes”, tha Luna, ndërsa priste për një vakt në një kamp informal emigrantësh pranë Dunkirkut.
Ajo shtoi se pas një muaji e gjysmë duke u përpjekur për të përfunduar udhëtimin drejt Mbretërisë së Bashkuar, nuk kishte plane të hiqte dorë.
Ndërkohë, pasi nuk arriti ta ndalonte nisjen e varkës taksi në plazhin me zall në Audresselles, as Koloneli Alary nuk ishte ende gati të dorëzohej.
“Le të shkojmë. Varka po shkon në veri drejt Cap Griz Nez. Do të përpiqemi t’i kapim”, tha ai, ndërsa ekipi i tij nxitoi drejt makinave të tyre.
Ndërsa ndiqnim policinë, mund ta shihnim varkën në det në të majtën tonë. Por kur mbërritëm në Wissant, 15 minuta më vonë, ishte tepër vonë. Emigrantët ishin në ujë dhe varka-taksi ishte tashmë gjysmë e mbushur.
Në përgjithësi, nuk kishte qenë një natë e mirë për policinë franceze. Forcat e Alary-t pretenduan katër përgjime të suksesshme në tokë. Por përgjatë gjithë bregdetit, një total prej 14 anijesh kishin dalë në det, duke transportuar 919 persona në Mbretërinë e Bashkuar. Më vonë atë mëngjes, gjatë një udhëtimi të shkurtër në det me një varkë patrullimi policie, Koloneli Alary reflektoi mbi betejën për të ndaluar kontrabandistët.
Kishte kaq shumë sfida nga pajisjet e rënda që mbanin policia, të cilat e bënin të rrezikshme hyrjen në ujë në mënyrë të sigurt për ta, deri te paqëndrueshmëria e natyrshme e barkave të fryra, e cila i bënte ato shumë të cenueshme për tu ndaluar në det pa rrezik mbytjeje. Por Alary tha se vetë Mbretëria e Bashkuar mbante çelësin për zgjidhjen e kësaj krize.
“Duhet të mbahet mend se 30% e të gjithë migrantëve që hyjnë në Bashkimin Evropian përfundojnë këtu, në zonën e Calais. Ata udhëtojnë nga e gjithë Evropa për të ardhur këtu… sepse Mbretëria e Bashkuar po i tërheq ata. Anglia është tërheqëse. Ajo i inkurajon migrantët që të duan t’i bashkohen asaj. Zgjidhja është ta bëjmë Anglinë më pak tërheqëse, atëherë njerëzit do të mbeten [në shtëpi ose në BE],” tha ajo.
Kjo lloj rruge për në Mbretërinë e Bashkuar për emigrantët mbetet mençuria konvencionale si midis zyrtarëve francezë, ashtu edhe shumë prej atyre që rrezikojnë jetën e tyre për të kaluar Kanalin. Javën e kaluar, në një ditë me shumë më erë, në një plazh pranë një fortese të vjetër të epokës së Burbonëve në fshatin Ambleteuse, takova një ish-peshkatar, Stéphane Pinto, i cili tani është kryetari i bashkisë.
“Për emigrantët, Mbretëria e Bashkuar shihet ende si një El Dorado. Britanikët duhet ta adresojnë këtë çështje më me forcë”, tha ai.
Nëse nuk e bën këtë, Pinto paralajmëroi për dhunë në rritje midis policisë, komuniteteve lokale dhe një valë në rritje të migrimit nga një botë gjithnjë e më e trazuar.
“Ky nuk është më vetëm një problem i lidhur me diktaturën ose luftën. Ai po rritet për shkak të asaj që po ndodh globalisht: ndryshimi i klimës, kolapsi i ekonomive në disa vende e kështu me radhë. Ne ndiejmë se sot po rritet një valë e re dhe, nëse nuk e trajtojmë vërtet, për fat të keq do të jemi vetëm spektatorë të asaj që do të ndodhë në vitet e ardhshme,” tha ai./BBC
