KIEV- Kanë kaluar më shumë se dy javë që kur Volodymyr Zelensky njoftoi se Kievi ra dakord me kushtet amerikane, siç u formuluan mes tensionit dhe presionit në Uashington, në lidhje me marrëveshjen për mineralet e rralla. Asnjë përgjigje amerikane nuk ka arritur në Ukrainë deri më sot, ku duhet të thuhet “ne nënshkruajmë menjëherë, dhe biem dakord”. Pavarësisht hapit të dytë të Ukrainës, e cila pranoi propozimin amerikan për një armëpushim 30-ditor, nuk ka pasur asgjë konkrete
Përkundrazi, për shkak se nuk ka “vakum”, Europa duket se ka ruajtur intensitetin dhe reflekset e saj dhe nuk ka ndërmend ta lërë këtë mundësi të shkojë dëm. Konkretisht, Franca dhe Anglia kanë zhvilluar një kanal komunikimi të drejtpërdrejtë dhe, mbi të gjitha, efikas dhe kanë arritur të ndërtojnë – qoftë edhe vetëm në një nivel teorik – një plan për mbështetje në shumë nivele për Ukrainën për periudhën e ardhshme.
Në takimin e sotëm trepalësh në Paris, Macron dhe Starmer i dhanë edhe një herë Zelenskyy-t garanci se Londra dhe Parisi kanë mjetet – dhe me gjasë autorizimin nga shumica e pjesës tjetër të Evropës – për të përshpejtuar veprimet që do t’i ofrojnë siguri dhe një avantazh, nëse ka, Ukrainës në një negociatë të ardhshme të paqes me Rusinë.
SHBA, që nga fillimi e ka karakterizuar luftën trevjeçare në lindje të Kontinentit të Vjetër si një “problem” europian, dhe duket se i kanë “ngrirë” negociatat, të paktën në dukje, pas telefonatës së fundit të dytë – zyrtare – mes Putinit dhe Trump.
Marco Rubio, natyrisht, ka folur për zhvillimet në të ardhmen e afërt dhe Donald Trump këmbëngul se do të ketë një rezultat pozitiv, por nga teoria në praktikë – veçanërisht në një “problem” kaq kompleks dhe të përgjakshëm – ka gjithmonë një distancë të gjatë. Gjermania mund të mos ketë qenë e pranishme në bllokun evropian duke mbështetur përpjekjen e re të Ukrainës, por kjo ka ndodhur për arsye formale. Kancelari i ri gjerman e ka bërë gjithashtu të qartë se aksi Francë-Gjermani-Britani është i qëndrueshëm dhe ka të njëjtin orientim për këtë çështje konkrete.
Garancitë nga Evropa dhe presioni mbi SHBA
Franca dhe Britania duket se i kanë dhënë planin e tyre sot Volodymyr Zelenskyy-t, në lidhje me garancitë e sigurisë që presidenti ukrainas po kërkon, dhe me sa duket nuk do të marrë nga Uashingtoni. Parisi dhe Londra tani po flasin qartë për intensifikimin e bashkëpunimit në nivel ushtarak dhe Ministrat e Mbrojtjes të Britanisë dhe Francës po udhëtojnë menjëherë në Kiev për të parë nga afër nevojat e ushtrisë ukrainase dhe për të informuar qeveritë e vendeve të tyre në përputhje me rrethanat.
Për këtë plan, Emmanuel Macron dhe Keir Starmer përsëritën se nuk e kanë problem të vendosin një numër të caktuar të forcave të tyre në pika strategjike në Ukrainë, një ditë pas nënshkrimit të marrëveshjes së paqes midis Rusisë dhe Ukrainës. Është pikërisht kjo lëvizje që Shtëpia e Bardhë nuk mund ta ndalojë apo të mos e miratojë, pasi ajo vetë e shtyu në këtë drejtim – por në të njëjtën kohë i krijon aktualisht probleme të rëndësishme në negociatat me Moskën, pasi Kremlini e konsideron vendosjen e ushtarëve si “provokim”.
Ndonëse nuk janë bërë të ditura detaje për hapat e mëtejshëm në forcimin strategjik të Ukrainës, duhet konsideruar e sigurt se, së bashku me Francën dhe Britaninë, Gjermania është në të njëjtën gjatësi vale – në grupin e të “vullnetarëve”. Plani francez dhe britanik duhet të përfshijë edhe mbështetjen nga Bashkimi Evropian, pasi një pjesë e rëndësishme e programit “ReArm Europe” përfshin financimin përkatës. Gjithsesi, “topi” që SHBA-ja i hodhi Moskës në fillim të muajit është rikthyer në anën tjetër të Atlantikut, pasi Evropa – që është në mes – vendosi këtë herë ta lërë të kalojë.
Trump duhet të gjejë një mënyrë për të kapërcyer kundërshtimet ruse dhe mbrojtjen diplomatike që po luan Putini, dhe të arrijë, pa vonesë, të japë rezultatet e premtuara
“Vendi i Zelenskyy-t” dhe strategjia e re
Ka bërë përshtypje një deklaratë specifike e Volodymyr Zelenskyy-t nga Pallati Presidencial në Paris. Presidenti ukrainas vuri në dukje kuptimisht se Ukraina duhet të jetë zgjedhja e gjithë Perëndimit në Evropën Lindore, dhe jo e Rusisë. Duke dashur të theksojë fjalët e tij, Zelensky theksoi se “Putini do të vdesë, unë jam i ri”, duke ngritur fillimisht disa pyetje nëse përkthimi i dhënë ishte i saktë apo nëse presidenti ukrainas do të thoshte diçka ndryshe.
Zelenskyy, duke luajtur “kartën” e provokimit të mbuluar, tentoi për herë të parë të përdorte një armë “tradicionale” të Putinit kundër tij. Presidenti rus, i cili në fjalimin e tij në fillimin e pushtimit rus në territorin ukrainas në vitin 2022 foli për “operacionin special në Ukrainë” dhe shpesh – ai vetë dhe rrethi i tij – e ka karakterizuar presidentin ukrainas si një të varur nga droga, por sot mori një “plumb” nga kampi kundërshtar për herë të parë.
Zelenskyy, duke folur me këtë ton dhe kryesisht duke përdorur këto fjalë specifike, i referohej moshës së presidentit rus, por ai nuk ritheksoi apo sqaroi asgjë, duke lënë të hapur edhe skenarët më ekstremë.
