SHBA- Shkurtimisht, gjithkçka. Së pari, çdo njeri me eksperiencë apo njohuri rreth praktikës diplomatike e di që takimet mes krerëve të shtetit, aq më pak të një rëndësie madhore për luftën apo paqen, përgatiten deri në detaje paraprakisht mes palëve. Ekipet respektive diskutojnë, shkëmbejnë mendime, dhe fillimisht bien dakort për çfarë merren vesh. Mandej, trajtohen çështjet ku nuk ka dakordësi reciproke, dhe arrihet në disa përfundime. Nëse palët kanë vendosur të takohen, do të thotë se kanë afruar qëndrimet në disa pika, dhe se ka hapësirë për negociata në çështjet e tjera. Pas asaj që pamë në zyrën Ovale, është e qarte se takimi ishte përgatitur keq, tmerrësisht keq.
Së dyti, në diplomaci ka kortezi. Zelensky duhet të ishte kordial. Vendi i tij është në luftë, dhe mbështetja e SHBA është jetike për interesat Ukrainase. Nuk mund të shkosh në Shtëpinë e Bardhë dhe të paralajmërosh presidentin Amerikan për pasojat ruse ndaj vendit të tij. Ai ka agjensi inteligjence, ka njerëz që e informojnë, ka një aparat masiv në dispozicion të tij. Zelensky duhet ta komplimentonte Trump, siç bëri Macron dhe Starmer, jo t’i kundërvihej në prani të mediave. Diplomacia është arti i të thënit atë që nuk mendon. Paraqitja e tij me tone dhe pikëpyetje ndaj politikës amerikane ishtë një akt diletantesk.
Së treti, ‘paqja’ mund të imponohet vetëm me luftë. Përpjekja e Trump-Vance për ta poshtëru Zelensky-n është më së paku jodiplomatike. Ukraina është këtu ku është edhe për shkak të politikës amerikane (Budapest 1994; Bukuresht 2008). Prandaj, sindroma e ditës zero në politikën e jashtme nuk është komponent lidershipi. Nëse mosmarrëveshjet ishin kaq të thella, nuk duhej të procedohej fare me takimin, ose me daljen para mediave.
Ndërhyrja e nën-presidentit kur në dhomë është presidenti, siç demostrohet në rastine vizitës së kryeministrit britanik dhe së fundi me Zelensky-n është e paprecedentë. Zelli i Vance për të kritiku Zelensky-n i vuri flakën takimit. Ndërkohë, Sekretari Rubio që drejton diplomacinë nuk flet, ndjek presidentin, Vance reagon përtej kompetencave të tij. Diçka nuk shkon këtu. Rubio po mundohet të ruajë balancën. Ai e di se asnjë superfuqi nuk ia ka dalë të dominojë vetëm.
Ndërsa përpjekjet e Trump për t’i dhënë fund luftës janë të lavdërueshme, kjo nuk mund të bëhet pa Ukrainën dhe duke krisur Nato-n. Zënka me Zelensky-n i dha me kuptu Rusisë se perëndimi është i ndarë. Në çdo negociatë raporti i forcave dhe vendosmëria është përcaktuese. Reagimi i disa liderve të BE në mbështetje të Zelensky-t ishte gozhda e fundit mbi arkivolin e perëndimit. Si mundet të nënvlerësohet SHBA, poshtërohet apo tallet kur ajo është shtylla kurrizore e sigurisë Evropiane? Dhe a mund të vazhdohet një luftë që nuk po fitohet?
Kujtoni se çfarë bënte Churchill për të mikluar presidentin Rusvelt që SHBA të përfshihej në luftë, ndërsa liderët boomers të BE mezi presin t’i tregojnë vendin Trump. Sigurisht, Trump nuk është FDR, por Amerika është akoma superfuqi dhe aleati natyral i Evropës.
Ironikisht, përplasja Trump-Zelensky në zyrën Ovale ndodhi mu përpara shikimit të thellë të bustit të Winston Churchill. Me siguri ai është lemeritur sesi qytetërimi perëndimor ka degraduar në pikën ku statecraft dhe statesmanship ka arritur pikën më të ulët në disa shekuj. Ëndrra e të majtës radikale për ta parë perëndimin të perëndojë duket se është afër realizimit më shumë se kurrë. Lufta e ftohtë është transferuar tashmë brenda perëndimit. Ngrehina po bie nga brenda.
