Opinion nga Timoni.al
Marrëdhënia mes fesë dhe politikës në Shqipëri ka pasur një histori të gjatë dhe komplekse. Pas një periudhe të gjatë represioni dhe ndalimi të çdo forme fetare gjatë regjimit komunist, vendi përjetoi një ringjallje të dukshme të praktikave islame pas vitit 1991. Kjo ringjallje, megjithatë, ka sjellë sfida të reja, sidomos në aspektin e integritetit të institucioneve fetare dhe ndikimit të politikës mbi to. Në këtë kontekst, roli i imamëve dhe hoxhallarëve si figura qendrore në komunitetet islame ka qenë i diskutueshëm, sidomos pas vitit 2013, kur shumë prej tyre u shndërruan në aktorë të rëndësishëm në politikën shqiptare, duke përdorur pozitat e tyre për të ndihmuar interesat politike.
Pas rënies së regjimit komunist, Shqipëria përjetoi një periudhë të transformimit të shpejtë. Feja, e cila kishte qenë e ndaluar dhe e persekutuar, u ringjall dhe hoxhallarët dhe imamët filluan të ri-ktheheshin në rolin e tyre tradicional si liderë shpirtërorë. Fillimisht, angazhimi i tyre u fokusua në rindërtimin e besimit dhe forcimin e komuniteteve. Megjithatë, me kalimin e kohës, shumë figura fetare filluan të lidhen ngushtë me politikat dhe partitë politike, duke u bërë më shumë aktorë në fushatat zgjedhore sesa shërbëtorë të fesë.
Situata Pas 2013
Pas vitit 2013, me ardhjen e Edi Ramës në pushtet, fenomeni i angazhimit të imamëve në politikë arriti kulmin. Imamët e Tiranës dhe Elbasanit, veçanërisht, u shndërruan në patronazhista të partisë në pushtet, duke përdorur autoritetin e tyre për të mbledhur vota dhe për të ndihmuar në konsolidimin e pushtetit të Ramës. Ky bashkëpunim, ndonëse mund të kishte sjellë disa përfitime financiare për individët, e ndihmoi politikën të shfrytëzojë besimin e komunitetit dhe të minojë misionin themelor të fesë.
Rreziqet e Bashkëpunimit me Politiken
1. Korrupsioni Moral: Angazhimi i imamëve në politikat e partive ka çuar në një krizë të besueshmërisë. Besimtarët filluan të dyshojnë në sinqeritetin e predikimeve të tyre dhe nëse ata po shërbenin vërtet interesat e komunitetit. Korrupsioni moral që ndjek këtë bashkëpunim ka krijuar një ndarje të thellë mes besimtarëve dhe institucioneve fetare.
2. Kthimi në Ushtarë Politike: Imamët dhe hoxhallarët, në vend që të shërbejnë si mentorë shpirtërorë, shpesh herë veprojnë si ushtarë të partive politike. Ky transformim e ka bërë të vështirë ndarjen e fesë nga politika, duke e bërë besimin një mjet manipulimi për qëllime politike.
3. Të Drejtat e Njeriut dhe Liria e Besimit: Bashkëpunimi i ngushtë mes imameve dhe politikës ka rrezikuar të drejtat e njeriut dhe lirinë e besimit. Ka pasur raste kur individë të caktuar janë ndjerë të kërcënuar për shkak të qëndrimeve të tyre religjioze ose politike, duke sjellë një atmosferë frike dhe mosbesimi.
4. Financimi nga Vendet Arabe: Shumë imamë janë varur nga financimi i vendeve arabe, duke i bërë ata më të ndjeshëm ndaj kërkesave të politikës. Kjo varësi ekonomike ka ndikuar në mënyrën se si ata veprojnë dhe si e interpretojnë fenë, duke i kthyer ata në instrumente të propagandës politike.
Pasojat në Komunitet
Kjo situatë ka pasur pasoja të rënda për komunitetet islame në Shqipëri. Besimtarët, të cilët dikur shihnin hoxhallarët si figura udhëheqëse morale, tani ndihen të përçara dhe të braktisur. Disa pasojë të drejtpërdrejta përfshijnë:
• Humbja e Besimit: Besimtarët shpesh ndihen të tradhtuar nga ata që duhet të ishin udhëheqësit e tyre shpirtërorë. Kjo ka rezultuar në një rënie të pjesëmarrjes në aktivitetet fetare dhe një ndjenjë të përgjithshme të mosbesimit ndaj institucioneve fetare.
• Diferencimi i Komuniteteve: Ndikimi i politikës mbi fe ka çuar në ndarje brenda komunitetit, me grupet që mbështesin parti të ndryshme duke u përçarë mes tyre. Kjo ka krijuar një atmosferë tensioni dhe mosbesimi, e cila ndikon negativisht në kohezionin social.
• Mungesa e Angazhimit Shkencor dhe Moral:
Imamat dhe hoxhallarët, duke u angazhuar për interesa politike, e kanë lënë mënjanë detyrimin për të promovuar edukimin dhe moralin brenda komunitetit. Kjo ka sjellë një rënie të përgjithshme të vlerave etike dhe morale, duke e bërë të vështirë për brezat e rinj të gjejnë modele pozitive.
Në përfundim, bashkëpunimi i imamëve dhe hoxhallarëve me politikën shqiptare, sidomos në kontekstin e mbledhjes së votave për Edi Ramën dhe partitë e tjera, ka sjellë pasoja të rënda për integritetin e institucioneve fetare dhe për besimtarët. Kjo marrëdhënie e ngushtë ka minuar autoritetin moral të figurave fetare dhe ka krijuar një ndarje të thellë mes besimtarëve dhe liderëve të tyre shpirtërorë.
Për të ruajtur vlerat e fesë dhe për të rikthyer besimin e komunitetit, është thelbësore që liderët fetarë të riangazhohen në misionin e tyre themelor: shërbimin ndaj besimtarëve dhe promovimin e vlerave morale dhe etike. Ndarja e qartë mes fesë dhe politikës është një nevojë e ngutshme për të ruajtur unitetin shoqëror dhe për të forcuar besimin në institucionet fetare.
