Jeremy Bowen – BBC
Sulmi i Izraelit ndaj Iranit nuk ishte përgjigja e ashpër që presidenti amerikan Joe Biden dhe udhëheqësit e tjerë perëndimorë kishin frikë.
Ata i kanë kërkuar Izraelit të vendosë një limit në serinë e rrezikshme të ngjarjeve që nisën me vrasjen e një gjenerali të lartë iranian nga Izraeli në Damask më 1 prill.
Më shumë se gjashtë muaj pas sulmeve të Hamasit ndaj Izraelit, lufta në Gaza vazhdon dhe është përhapur në zonën në të dyja anët e kufirit Liban-Izrael dhe në Gjirin Persik.
Frika është se Lindja e Mesme është në prag të një lufte të madhe, me rreziqe globale.
Iranianët po minimizojnë peshën asaj që ka ndodhur në Isfahan pak orë më parë.
Raportet e para thanë se nuk kishte asnjë sulm izraelit atje. Një analist në televizionin shtetëror tha se mbrojtja ajrore kishte rrëzuar dronët që ishin lëshuar nga “infiltruesit”.
Mediat zyrtare kanë postuar foto të dronëve në miniaturë.
Izraeli po i përgjigjej sulmit të shtunën e kaluar nga Irani. Megjithë armiqësitë dhe kërcënimet prej vitesh, ishte hera e parë që nga krijimi i Republikës Islamike në vitin 1979 që Irani kishte nisur një sulm të drejtpërdrejtë nga territori i tij mbi atë të Izraelit.
Gjatë atij sulmi, Irani lëshoi më shumë se 300 raketa dhe drone. Pothuajse të gjitha u shkatërruan nga mbrojtja ajrore e Izraelit, e ndihmuar nga forcat nga SHBA, Britania e Madhe dhe Jordania.
Iranianët i kishin bërë të qarta qëllimet e tyre, duke i dhënë kohë Izraelit dhe aleatëve të tij për t’u përgatitur, dhe shpejt lëshuan një deklaratë në OKB në Nju Jork se hakmarrja e tyre kishte përfunduar.
Biden i kërkoi Izraelit të “mjaftohet me fitoren”, por Izraeli këmbënguli se do të kundërpërgjigjej.
Që në fillim, kjo krizë ka treguar se sa pak e njohin njëri-tjetrin Irani dhe Izraeli.
Të dy i bëjnë llogaritët gabim, duke e thelluar krizën. Izraeli dukej se besonte se Irani nuk do të përgjigjej me asgjë më të fortë se zemërimi kur vrau gjeneralin Mohammed Reza Zahedi në Damask.Sulmi ajror izraelit rrafshoi konsullatën në kompleksin diplomatik iranian në Damask, duke vrarë shtatë zyrtarë të lartë të ushtrisë.
Irani njoftoi se e konsideronte sulmin si një sulm në territorin e tij. Izraeli pretendoi se objektet nuk mbroheshin nga konventat diplomatike pasi Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike iraniane i kishte kthyer ato në një post ushtarak.
Irani, as aleatët perëndimorë të Izraelit, nuk pranuan një riklasifikim të njëanshëm të statusit të ndërtesës – dhe qeveria në Teheran shpresonte se Izraeli do të pajtohej të vinte një vijë pas përgjigjes së tij.
Ky ishte një tjetër llogari e gabuar serioze.
Nëse sulmi në Isfahan të Iranit nuk shoqërohen me sulme të tjera, atëherë tensionet do të zbuten menjëherë.
Ajo që ndodhi brenda natës mund të jetë përpjekja e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për t’u përgjigjur, pa mërzitur Bidenin më shumë sesa ai është tashmë.
Nëse është kështu, një pyetje tjetër është nëse do të mjaftojë për ish-gjeneralët në kabinetin e luftës të Izraelit, të cilët besohet se duan një përgjigje të fortë për të frikësuar armiqtë e Izraelit.
Aleatët e koalicionit ultranacionalist të Netanyahut kanë kërkuar gjithashtu një hakmarrje të ashpër nga Izraeli.
Ministri i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben Gvir tha se izraelitët duhej të “tërboheshin” kur Irani sulmoi. Në një postim në rrjetet sociale, ai e përshkroi reagimin e Isfahanit si “të dobët”. Opsioni më i mirë për rajonin, sipas mendimit të qeverive perëndimore, është që Irani dhe Izraeli të limitohen në goditje.
Megjithatë, edhe nëse ky është fundi i kësaj faze të kësaj krize, janë krijuar precedentë të rinj.
Irani e ka goditur Izraelin në një sulm të drejtpërdrejtë dhe Izraeli është përgjigjur me sulmin e tij të drejtpërdrejtë.
Ky është një ndryshim në ato që shpesh referohen në rajon si “rregullat e lojës” që rregullojnë konfliktin e gjatë midis Iranit dhe Izraelit.
Lufta e gjatë klandestine mes dy vendeve ka dalë nga hija.
